Dus dis suenter il pli grev terratrembel dapi 80 onns en il Nepal, crescha il dumber da las unfrendas vinavant. Adina puspè chattan ils gidanters baras en las ruinas da las chasas. Actualmain discurran las autoritads da passa 3'800 morts e plirs millis blessads. Anc adina èsi grev d’avair ina survista da la catastrofa, damai che bleras regiuns periferas n’èn anc betg cuntanschiblas.
Sco quai ch’il ministeri da l’intern nepalais ha infurmà, èn tut las forzas da salvament ed agid ch’èn disponiblas en acziun. Il militar dal Nepal sa gidia cun 90% da la schuldada. Tranter las unfrendas na sa chattan tenor enconuschientschas actualas nagins Svizzers. Las bleras da las 124 persunas Svizras ch’èn annunziadas en il Nepal hajan pudì vegnir contactadas. Quai ha ditg il schef dal center dal management da crisa.
Ospitals fullanads
Pervia dals blers terratrembels dapi la gronda stremblida da sonda, na gughegian blers Nepalais betg da turnar en lur chasas. Els restan giuador malgrà ch'i daratga il mument en la regiun. Fastidis fa era il fatg ch'i dat en il territori da catastrofa nagina electricitad e per part nagina aua currenta. Ils ospitals a Nepal èn fullanads cun pazients.
Passa 40'000 blessads sa chattan en ils ospitals. Cunquai che quels èn fullanads vegnan blers blessads tractads sin via. L'unic eroport internaziunal dal pajais è vegnì serrà ad interim. Be sgols cun rauba d'agid, da mangiar, aua e meds da communicaziun dastgan atterrar.
Port aviatic è surchargià
Il port aviatic dal Nepal è surchargià e bleras vias èn vegnidas serradas pervi da bovas e stgarps en las vias. Quai rapportan gidanters. Intgins aviuns han stuì turnar enavos perquai che la plazza aviatica è surchargiada. I manca surtut electricitad e benzin era en la chapitala dal Nepal Kathmandu.
Agid internaziunal è sin via
Entant cumenza l’agid internaziunal: La cumissiun europeica ha empermess trais milliuns euros per l’agid d'urgenza. La chadaina da fortuna ha endrizzà in conto da donaziuns per il Nepal. L'armada inda ha tramess plirs aviuns cun rauba d'agid sco aua e mangiativas. Ils Stadis Unids, la Gronda Britannia ed ulteriurs pajais han tramess experts per gidar.
Svizra ha tramess team d’experts
Era l'agid umanitar da la Svizra ha tramess in team d'experts en il Nepal. Tranter las 6 persunas sajan in medi, in expert d'aua ed in logisticher, communitgescha il Departament federal da l'exteriur. L'equipa duai sclerir al lieu ils basegns e guardar nua che la Svizra possia gidar.
Ils gidanters da tut ils pajais sa stentan entant per stimar il basegn d'agid al lieu. L'organisaziun CARE ha communitgà, ch'ella planisescha da sustegnair 75'000 persunas cun alloschis d'urgenza, mangiativas, tablettas per purifitgar aua e latrinas. Lur prioritad saja da cumenzar tant pli spert cun l'agid.
Salvament dals alpinists al Mount Everest
En la regiun dal Mount Everest ha il terratrembel chaschunà lavinas. Entant ha cumenzà il salvament dals alpinists. 18 baras sajan sulettamain vegnidas chattadas al champ da basa ch'è vegnì destruì dad ina lavina. Tenor il ministeri da turissem nepalais sa chattavian almain 1000 alpinists al champ da basa, tranter quels er 400 esters.
Gruppas da viadi en il Nepal
Thomas Zwahlen ha vivì en divers lieus en la regiun dal Himalaia e discurra perfin la lingua dals indigens. A Parpan maina el il biro da viadi Hymalaia Tours che è spezialisà sin turas en la regiun dal Himalaia.
Durant il terratrembel en la regiun dal Himalaia eran trais gruppas dal biro da viadi en il Nepal. Causa che mintga gruppa ha cun ella in telefon da satellit ha il biro da viadi regularmain contact cullas gruppas, era che la communicaziun en il Nepal e disturbada. Il emprim contact era gia pussaivel 10 minutas suenter il terratrembel. Tuttas trais gruppas en in segirezza.
Causa che Thomas Zwahlen ha vivì en divers lieus en la regiun dal Himalaia ha el enconuschents en ils differents lieus. Adina puspè è el il mument en contact cun ils indigens: quels raquintan da gronds donns, desperaziun e tema.
Appel da rimnar per Nepal
La chadaina da fortuna rimna per las unfrendas dal terratrembel en il Nepal. Donaziuns pon ins far sin il conto postal 10-15000-6 cun la remartga «Nepal», online sin www.glueckskette.ch e sur l'app Swiss-Solidarity-App.