Siglir tar il cuntegn

Header

video
Erklärstück Temperaturschwankungen
Or da Minisguard dals 19.05.2012.
laschar ir. Durada: 2 minutas 47 Secundas.
cuntegn

Lexicon T Temperaturas

In motiv daco ch’i ha nagina naiv en l'Africa èn las temperaturas. Igl è para bler memia chaud. Ma co funcziuna quai propi cun quellas temperaturas?

Mintgatant paran las temperaturas simplamain da batter. Co èsi pussaivel che las temperaturas siglian envi ed ennà tranter enviern e stad? La culpa è il vent, numnadamain il jetstream da la front polara. Il jetstream è in vent fraid e spert che sufla adina.

En il nord dal jetstream èsi fraid, en il sid èsi chaud. Ma il jetstream fa undas e quellas undas èn spertas. La primavaira èn quellas exact sur nus. Co che quai funcziunescha exact pudais guardar en il video sutvart.

In motiv daco ch’i n'ha mintgatant nagina naiv èn las temperaturas. Igl è para bler memia chaud. Mo curius. Nus stuain trair en guants e chapitscha e las fanestras dals autos èn la damaun scheladas. Pia stuessi tuttina esser fraid avunda. Constat, dentant èsi tar nus en la val pli fraid che en ils auts, nua ch’ins fa naiv. La culpa èn las cundiziuns meteorologicas d’inversiun.

Aria fraida
Legenda: Aria fraida RTR

Inversiun vul dir, che l’aria fraida è pli greva che l’aria chauda. Pli greva è ella perquai ch’ella ha en pitschens daguts d’aua.

Aria chauda
Legenda: Aria chauda RTR

L’aria chauda è pli sitga ed ha en pli paucs daguts che l’aria fraida ed è pervia da quai pli leva.

L’enviern è la notg fitg fraida. Il di po il sulegl mo stgaudar l’aria en ils culms. L’aria fraida stat perquai giu en la val e mo l’aria suren vegn chauda. Perquai èsi en ils culms pli chaud ch’en la val e savens memia chaud per far naiv artifiziala.

Perquai che nus na pudain betg currer sin in culm per sentir la differenza datti in pitschen experiment:

Vus stuais esser duas persunas. Ina stat sin pais sin ina sutga. La segunda persuna sesa sut la fanestra averta. L’aria fraida entra da la fanestra. Cun il temp senta la persuna giun plaun ch’igl è pli fraid. Suenter in mument serrais la fanestra, stais dentant anc in mument là nua che vus essas. As mida insatge? La persuna giun plaun survegn anc pli fraid, perquai che tut l’aria fraida è ida a bass. E la persuna sin la sutga ha bel chaud, perquai che l’aria chauda è ida ad aut.

Fanestra aversta
Legenda: Fanestra aversta RTR
Fanestra serrada
Legenda: Fanestra serrada RTR

Artitgels legids il pli savens