06.07.2015 Papa Wemba – Siku ya mangu – Congo
Naschì il 1949 en il Kongo. En sasez ha el num Jules Shungu Wembadio Pene Kikumba, il num d’art ha el surpiglià il 1975, per suttastritgar sia rolla d’emprim figl en la famiglia orfelina (orfna). Gia il 1969 ha el fundà a Kinshasa la gruppa Zaiko Langa Langa, in’impurtanta gruppa da soukous ubain da rumba congolesa. El ha adina puspè sustegnì novas gruppas u instituziuns musicalas, surtut er per promover musicists pli giuvens (sco per exempel il Koffi Olomide). A partir da la gronda unda africana dals onns 90 ha Papa Wemba trategnì ina gruppa a Kinshasa ed ina a Paris. Il 2003 è Wemba vegnì arrestà a Paris, pervia da contra band illegal dad immigrants africans.
07.07.2015 Lucky Dube – The hand that giveth – Africa dal Sid
Lucky Dube (1964-2007) è stà in chantadur da reggae, pianist e cumponist. El valeva sper Miriam Makeba e Johnny Clegg sco in dals pli renumads musicists sidafricans, e sco in dals pli gronds reggaeunzs africans insumma. L’album «prisoner» vala sco meglier vendi album en ils onns 80 e 90, e ses pli grond hit è stada la chanzun «Slave». Sco ses eroxs Jimmy Cliff e Peter Tosh s’exprimiva Lucky Dube er cunter il rassissem. Ma ses assassinat a mesa via il 2007 n’è betg stà motivà politic: Ses assassins eran giuvens bandits che vulevan mo rapinar ses auto, ed avevan probabel gnanca enconuschì il star.
08.07.2015 Miriam Makeba – Click song
«Click song», la chanzun enconuschenta da la gronda chantadura sidafricana, cumparida il 1960 sin ses disc che porta ses num. Il «click song» cun clicks marcants mussa in aspect zunt spezial ed unic da la lingua dals Xhosa. Quella chanzun tradiziunala vegn chantada savens tar nozzas ed autras festas e duess manar fortuna. A la ghitarra vegn ella accumpagnada da Perry Lopez. Da Miriam Makeba datti diversas versiuns da questa chanzun, ed er numerusas versiuns d’auters musicists.
09.07.2015 Geoffrey Oryema – Ye ye ye – Uganda
Geoffrey Oryema, chantautur d’ina statura imposanta, è naschì ils 16 d’avrigl 1953 a Soroti (Uganda). Suenter la scola ha el, inspirà da Bertold Brecht, Konstatin Sergejewitsch Stanislawski e Jerzy Grotowski, scrit emprims tocs da teater. Suenter che ses bab, minister d’Uganda, è mort misteriusamain en retenziun da la polizia dal dictatur Idi Amin è Oryema 1977 fugì a Paris. Registrond demos da sias chanzuns, è el vegnì ad ureglias a l’organisaziun da WOMAD, il pli grond festival da musicas mundialas, fundà da Peter Gabriel. Oryema ha lura pudì producir ses emprim album en il studio da Gabriel, e publitgar quel sin ses label «Real World».
10.07.2015 Black Umfolosi – Umangivuka – Zimbabwe
Gruppa da chant (a-chapella) e danza, fundada l’onn 1982 da scolars a Bulawayo en il Zimbabwe, e numnada tenor in flum sidafrican, patria da lur antenats. Zappond si a divers festivals europeics, han ils Umfolosi er adina puspè purschì lavuratoris da chant e danza. En il decurs dals onns è la furmaziun vegnida regiuvinada pliras giadas, ed in dals ultims resuns europeics datescha dals onns 2000 e deriva da THE ROUGH GUIDE englaisa: «Lur musica è frestga e surprendenta, cun ritmus cumplexs, armonias nunusitadas e schluppiniezs, sbattidas e cloms tranteren, quai che producescha in’aura plain funk e schlantsch natiral.»
11.07.2015 Ismael Lô – Tajabone
Naschì ils 30 d’avust 1956 en il Niger, ma translocà pli tard a Dakar en il Senegal. Per sia moda da cumbinar ghitarra acustica e suna da bucca vegn el magari er numnà il Bob Dylan dal Senegal. Suenter in studi d’art è Ismael Lô entrà en la fitg populara gruppa Super Diamono, ma il 1984 ha el bandunada ella per ina carriera solo. Ses sisavel album, registrà il 1990 a Paris, cuntegna la ballada Tajabone, ch’è daventada in megahit da radio en tut l’Europa. Almodovar ha duvrà questa chanzun en ses film «Todo sobre mi madre». Ses ultim album Sénégal è vegni registrà a Dakar, Paris e Londra. Sias chanzuns tractan, sco savens en l’Africa, da corrupziun e dischoccupaziun.
12.07.2015 Angelique Kidjo – Malaika
Naschida ils 14.07.1960 en il Benin. Ella è musicista, choreografa, chantadura, cumponista e poetessa. 1982 è ella emigrada en Frantscha. A Paris ha ella studegià musica e curt giurisprudenza, ed ha chantà in mument en la gruppa Pili Pili da Jasper Van’t Hof. Scuverta da Chris Blackwell, ha ella lantschà ina carriera solista, sviluppond in stil enorm variant, influenzà tant da Aretha Franklin sco er da Jimi Hendrix. En ses repertori figureschan Remakes dal Voodo Chile da Hendrix sco er dal Bolero da Ravel. Ed ina fitg atgna versiun da la melodia populara dal Kenya, «Malaika». 2002 è Kidjo vegnida tschernida sco ambassadura da l’UNICEF. Ed oz vegn ella numnada la digna ertavla da la Mama Africa, Miriam Makeba.
Hits e semperverds africans Hits africans - terz'emna
06.07 fin ils 12.07.2015
RTR