Ils schabetgs da las davosas emnas, las attatgas da terrorists e da persunas ch'èn idas amoc, han laschà enavos fastiz en il barometer da votaziun da la SSR. Tenor lez sustegnan 58% dals dumandads la lescha federala davart il servetsch d’infurmaziun davart la quala nus avain da decider ils 25 da settember. 35% èn cunter in augment da las cumpetenzas dal servetsch secret da la Confederaziun.
Quai trend è clar. Tut auter vesi ora tar las duas iniziativas «Economia verda» ed «AVS plus». Omadus projects pudessan procurar per surpraisas la dumengia da votaziun.
Persistenza è acceptada largiamain
L'iniziativa «economia verda», lantschada da la partida dals verds, pretenda che la Confederaziun, ils chantuns e las vischnancas prendian mesiras per che l'economia dovra las resursas a moda effizienta e schanegia ton sco pussaivel l’ambient. Enfin l'onn 2050 duai la Svizra reducir ses consum da resursas uschè fitg ch'ella na surpassa betg pli la capacitad natirala dal mund. Oz duvrain nus varga 3 giadas uschè bleras resursas.
En la populaziun sveglia quell'idea blera simpatia. Tenor il barometer da votaziun da la SSR sustegnan il mument 61% dals dumandads l'iniziativa, 24% èn cunter. Ina maioritad per l'iniziativa datti era tar tut las partidas.
Tenor Martina Mousson da gfs.berna mussa quai resultat ch'ils arguments dals adherents han chattà resun tar las votantas ed ils votants: «La persistenza sco concept è acceptada largiamain. In’economia verda pon ins s’imaginar e chatta quai era ina bun’idea ed ins vul era proteger il mund per las generaziun vegnintas.»
La finala plitost in na
Malgrà quai crai Martina Mousson ch'i vegnia la fin finala plitost a dar in na a l'urna ils 25 da settember. «Il cumbat da votaziun gida per regla plitost ils adversaris», manegia Mousson. «Il na a l’iniziativa vegn fitg probabel a crescher. Damai che nus cumenzain cun in sustegn fitg aut è era in gea pussaivel. Quai è dentant pauc probabel.»
Stretg resultat pervia da la tema
Autra è la situaziun da partenza tar l'iniziativa «AVS plus». Il project dals sindicats pretenda che las rentas da l’Assicuranza da vegls e survivents (AVS) vegnan auzadas per 10%. Tenor il barometer sustegnan 49% dals dumandads quest augment, 43% na vulan savair nagut da dapli renta per mintgin.
Ch'il resultat saja gia in mais avant la votaziun uschè stretg haja da far cun la tema, di Mousson. «Davart l’AVS avain nus gia votà bleras giadas. La glieud sa tge che l’AVS è. E l’iniziativa è formulada fitg concret e perquai han ins era gia in maini tar il project.»
Che las opiniuns èn per gronda part gia fatgas mussa era in sguard sin las partidas. Ils verds e la PS èn cler per l'iniziativa. Da l'autra vart la PLD e la PPS ch'èn era uschè cler cunter. Divididas èn las opiniuns tar la PCD.
Sch’i dat ina schliaziun equilibrada, cun in augment da las prestaziuns da l’AVS, lura sa schlia la situaziun da pat.
Dependa da la decisiun dal parlament
Argument principal per ils adherents è che las rentas d'AVS n’èn dapi decennis betg pli vegnidas augmentadas realmain: i saja ussa uras da far quai. Da vart dals adversaris tira l'argument ch'i dovria nagin augment da las rentas, perquai ch'ins saja vid la refurma da la prevenziun per la vegliadetgna 2020, il project da prestige da cusseglier federal Alain Berset, che tschentia l'AVS e tschellas pitgas da la prevenziun sin in fundament ferm e duraivel.
Decisiva saja perquai la discussiun actuala en il parlament, manegia Claude Longchamp da gfs.berna. «Sch’i dat numnadamain ina revisiun dal sistem da la prevenziun da la vegliadetgna pauc equilibrada, lura s’augmentan las schanzas da l’iniziativa. Sch’i dat perencunter ina schliaziun equilibrada, cun in augment da las prestaziuns da l’AVS, lura sa schlia la situaziun da pat e l’iniziativa vegn refusada», concluda Longchamp.