Oz èsi uschia che persunas suspectadas pon vegnir survegliadas mo en il spazi public ed en connex cun ina procedura penala. Cun la lescha nova duai era esser lubì da survegliar ina persuna a moda preventiva.
Il servetsch d’infurmaziun da la Confederaziun duai lura astgar tadlar giu telefons, installar microfons en abitaziuns e localitads privatas e perfin penetrar en computers da persunas suspectadas. Plinavant duai el era pudair survegliar l'entira communicaziun en l'internet. Quai per scuvrir persunas che pudessan esser in privel per la segirtad da la Svizra ni d'autras tiaras.
Per il cusseglier naziunal Balthasar Glättli dals verds va quai memia lunsch.
Il servetsch d’infurmaziun sa transfurmescha tar in servetsch secret che dastga spiunar a l’engronda. Pertutgads n’èn betg mo persunas suspectadas mabain l’entira populaziun.
Glättli fa endament a l'affera da fischas che ha fatg stremblir la Svizra avant gnanc 30 onns. Durant plirs decennis avevan las autoritads federalas e chantunalas surveglià da quai da 700'000 persunas ed organisaziuns.
A quai cuntradì la cussegliera naziunala liberaldemocrata Corina Eichenberger. La situaziun saja oz in'autra che avant 30 onns.
Ins po mo viver a moda libera, nossa societad resta mo lura averta sch’ella resta era segira!
«En noss temp cun quellas attatgas sgarschaivlas èsi impurtant ch’era il servetsch d’infurmaziun da la Confederaziun survegn ils meds per pudair agir a moda preventiva» uschia Eichenberger.
En acziun vegnia il servetsch d’infurmaziun mo en cas da terrorissem, da spiunadi, da la derasaziun d'armas da destrucziun da massa ni sche infrastructura impurtanta, per exempel ovras atomaras, è periclitada.
Per evitar ch'il servetsch d’infurmaziun sviluppeschi activitads nunlubidas ston tut las acziuns vegnir lubidas dal Tribunal administrativ federal e dal minister da defensiun. Plinavant stoppian els dar pled e fatg a la delegaziun da gestiun dal Parlament federal ed ad in'ulteriura instanza da surveglianza.
La Svizra na saja nagina insla, di Eichenberger. Era tar nus possian schabegiar talas attatgas terroristicas sco els pajais vischins. «I fiss bler mender sch’ins avess pudì impedir in’attatga tras infurmaziuns mo che nus n’avain betg gì las pussaivladads da far quai.»
Quai na lascha Balthasar Glättli betg valair. «Tgi che engrondescha il mantun da fain na chatta la guglia betg pli lev.» Malgrà leschas severas e cumpetenzas anc pli extendidas na haja la Frantscha betg pudì evitar las attatgas. «Da proteger la sfera privata da persunas integras, quai duess esser nossa finamira. E quai malgrà che auters pajais na fan betg quai.» Enstagl dal servetsch d’infurmaziun fissi da rinforzar la polizia e la procura publica. Quai fiss pli transparent ed effectiv.