En emprima lingia è «smartvote.ch» ina pagina d’internet che duai gidar mai da chattar ed eleger candidatas e candidats ch’han sumegliants ideals sco jau. Ins emplaina ora in questiunari cun dumondas per exempel sur dal traffic public, migraziun u ambient - e survegna ina grafica, in uschenumnà «smartspider» che regorda vid ina talia-filien e che mussa las prioritads da questas persunas per differents temas politics.
Las partidas e lur differentas opiniuns
«Smartvote» dat era ina survista da tuts candidats sin in carta. La «Smartmap» – per rumantsch carta intelligenta – posiziunescha tut ils candidats tenor aspects "dretg, sanester, liberal e conservativ".
Ins vesa in cler muster: Surtut ils candidats da la Partida social democratica (PS), ils giuvens socialists, ed ils verds han opiniuns sumegliantas . Tar la Partida burgais democratica (PBS), la Partida cristian democratica (PCD) e la Partida populara (PPS) èn da vesair las pli grondas differenzas.
Lingia da partida – Quo vadis?
Tenor «Smartvote» hajan enturn 80% da tut las candidatas ed ils candidats dal Grischun per il Cussegl naziunal creà in agen «smartspider». Quels èn arcunads sin la pagina d’internet e visibels per tuts. Sch’ins cumpareglia ils «smartspiders» dals candidats cun quels da la partida sezza, chattan ins in u l’auter che n’è betg exnum sin lingia da partida.
Robert Lippuner – verd liberal?
Schegea che Robert Lippuner fa part a la Partida verd liberala, sumeglia ses «smartspider» plitost a quel da la Partida social democratica.
El declera envers RTR che quai saja era crudà si ad el. El craja era d’enconuscher la raschun: «Mia partenaria è lavurera sociala. A chasa discurrin nus savens sur da quels temas e quai pudess esser in motiv daco ch’i dat quellas tendenzas socialas». El accentuescha dentant che la Partida verd liberala saja la dretga partida per el e ch’el n'haja mai pensà da midar partida.
Anna Giacometti - partida liberal democratica
Anna Giacometti va cun ils liberaldemocrats en il cumbat electoral. Ella ha dentant era tendenzas verd liberalas, sco il «smartspider» mussa.
Ella declera: «En la Bregaglia na datti betg in gronda purschida da partidas». Avant in pèr onns è ella sa decida da daventar commembra dals liberaldemocrats, malgrà ch’ella s’engaschia pli fitg per la protecziun da l'ambient. Per ella èsi stà impurtant da far politica dal mez. La Partida liberaldemocratica haja correspundì il meglier a ses ideals. «Uschia sun jau ma decida per la Partida liberala».
Sandra Lazzarini - giuvens cristian democrats
Sandra Lazzarini fa politica per ils giuvens cristian democrats. Era ella ha tschertas tendenzas verdas.
Ella vivia en sia vita privata fitg conscient a l’ambient.
Sco anteriura engiadinaisa ves jau sco ils glatschers en l’Engiadina lieuan.
Ella crai dentant che quai n’è betg ina cuntradicziun cun la partida. Entaifer la partida dettia i bleras discussiuns co proteger l’ambient. Ella craja che las dumondas en il questiunari sajan stadas fitg avertas e ch’ils «smartspiders» mussian mo ina part dal carstgaun e da la partida.
Hansjürg Lippuner - Partida populara svizra
Hansjürg Lippuner vul ir per la Partida populara a Berna. Ses «smartspider» mussa tendenzas verd liberalas.
Envers RTR declera el ch’el cultiveschia sez in iert e ch’el sa fatschentia fermamain cun la midada dal clima. Sch’ins cumpareglia tut ils «smartspiders» da las partidas grischunas è da remartgar, che la PPS sa fatschentia il pli pauc cun la protecziun da l'ambient. Hansjürg Lippuner declera ch’el saja conscient da quai. Il motiv principal pertge ch’el fa part da la PPS: «I na dat nagin’autra partida ch’è uschè cunter ina commembranza en l’UE sco la PPS».
RR actualitad 11:00