Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Mezdi: Nova constituziun da San Murezzan
Or da Actualitad dals 18.04.2019.
laschar ir. Durada: 5 minutas 7 Secundas.
cuntegn

Engiadina Constituziun prevesa dretg da vuschar per esters a San Murezzan

Nov avessan lura radund 800 persunas cun permissiun da dimora C, il dretg da vuschar ed eleger a San Murezzan. La fracziun da la PPS da San Murezzan n'è betg intgantada da l'idea. Fin la fin zercladur 2019 dura anc il temp da consultaziun.

La nova constituziun prevesa in dretg activ e passiv per la gruppaziun cun ragischs ordaifer la Svizra. Els avessan damai il dretg da vuschar ed eleger las autoritads e decider a l'urna davart missivas. Ed els pudessan er sa metter a disposiziun per in uffizi communal.

Betg l'emprima vischnanca cun dretg da vuschar

Sco quai ch'il president communal da San Murezzan, Christian Jott Jenny ha suttastritgà durant la preschentaziun da la nova constituziun, na saja San Murezzan betg l'emprima vischnanca che introducess questa midada.

Agid d'integraziun vegn giavischà

In dals paucs votums ch’igl ha dà gist suenter la preschentaziun è vegnì dad abitants da San Murezzan che han ragischs a l’exteriur. Els beneventian l’introducziun planisada dal dretg da votar en vischnanca. Dentant giavischian els anc pli fitg ed en emprima lingia sustegn ed agid per s’integrar pli svelt e facil. Surtut la cultura, las leschas euv. duessan vegnir decleradas pli bain, uschia il giavisch.

Temp d'uffizi limità per presidi

En la versiun da la constituziun communala dal 1978 na datti anc nagina limita quant ditg ch’ina persuna po restar a la testa da la vischnanca da San Murezzan. Il sboz prevesa ina limitaziun da 12 onns per il president en uffizi. Per Christian Jott Jenny na valia quella limitaziun dentant betg. El saja vegnì elegì, cura che la «veglia» constituziun era anc en vigur.

Cumpetenzas dals gremis

Sper ina simplificaziun da las leschas, duain er las cumpetenzas dals differents gremis vegnir scleridas pli cler. La nova constituziun prevesa che la radunanza communala da San Murezzan avess be pli la cumpetenza da fixar il pe da taglia ed approvar il budget da la vischnanca. Ils dretgs finanzials dal parlament percunter duain vegnir augmentads. Per singulas missivas duai be pli valair il referendum facultativ.

Damain suttascripziuns

Fin uss dovri 500 suttascripziuns per lantschar in’iniziativa dal pievel, nov duai quella vegnir curregida sin 200 suttascripziuns. En pli fissan ils commembers dals dus gremis – parlament e suprastanza – obligads da declerar avertamain lur colliaziuns d’interess.

Cun la nova versiun da la constituziun communala da San Murezzan duai surtut vegnir simplifitgada la procedura tar las elecziuns ed augmentada la cumpetenza dal cussegl communal, per ch’ins possia evitar votaziuns e referendums inutils a l’urna.

La populaziun e las differentas gruppaziuns pon uss prender posiziun en chaussa. Il temp da consultaziun dura anc fin la fin da zercladur 2019.

RR actualitad 12:00

Artitgels legids il pli savens