Dal 1889 e vegnida fabritgada la chamona Heidelberg dal «Deutscher Alpenverein DAV», secziun Heidelberg. Quella giada ina pitschna chamona per far turas en Val Fenga. Oz è quai ina chasa cun passa 150 letgs.
Adina puspè han ins stuì adattar la producziun da forza a la grondezza da la chamona, perquai era vegnì fabritgà durant la segunda guerra mundiala in implant idraulic cun in mir stagnà e sut la chamona ina chasa cun la turbina.
Ils davos onns han ins però midà sin autras pussaivladads per producir forza, sco forza solara e cellas per stgaudar aua.
Restructuraziun dal implant idraulic
Nagin sa chattia propi responsabel perquai che la construcziun n’è betg vegnida documentada. Probabel ha il militar fabritgà l'implant durant la segunda guerra mundiala, uschia il president communal Victor Peer. Quella giada aveva il militar confiscà la chamona per agen basegn. Sulettamain in document davart il «Deutscher Alpenverein» conferma la surdada al militar.
Uss han ins però chattà ina schliaziun. La vischnanca da Valsot coordinescha la lavur, la restructuraziun vegn a custar 300’000 francs. In terz dals custs surpiglia il Deutscher Alpenverein e dus terzs il chantun e la Confederaziun, causa che la chamona sa chattia amez in biotop da muntada naziunala.