Dapi ils onns 90 mesira l’Uffizi per la natira e l’ambient la concentraziun da plum en il terren grischun. L’uffizi prenda perquai tar 51 differents lieus en tut il Grischun periodicamain provas da terratsch ed examinescha ellas sin lur toxicitad. En tut quels varga 30 onns n'haja mai dà ina prova che haja surpassà la limita da la Confederaziun declera Marco Lanfranchi che s’occupa tar l’uffizi dal terren grischun.
Ina concentraziun alarmanta
In studi da l’universitad da Basilea mussa che gia ina pitschna concentraziun da plum po donnegiar il svilup dal tscharvè d’in uffant. Perquai proponan ils perscrutaders ina limita maximala da 83 milligrams plum per kilogram terratsch per minimar ils donns ch’il terratsch pudess avair sin l’uffant. Sch’ins controllass il terren grischun sin basa da lezza limita, lura datti plirs lieus che valessan sco contaminads.
Er en la citad da Cuira han ins chattà concentraziuns pli autas tranter 50 e 150 milligrams – singulas fin 300 milligrams. Tranter auter en parcs ch’èn circumdads da vias cun bler traffic u tar schrebertins nua che Marco Lanfrachi craja che da tuttas sorts substanzas toxicas vegnan svidadas dals possessurs dals ierts.
Il chantun reagescha baud avunda
Schegea ch’il chantun stuess pir reagir e sanar il terren contaminà sche la limita da 1'000 milligrams vegn surpassada, emprova l’uffizi per la natira e l'ambient da reagir ordavant. Sch’il chantun percorscha tar in lieu ina concentraziun pli auta vegn examinà sche quai è in spazi nua ch’uffants pudessen vegnir en contact cun il terratsch, sco per exempel tar ina plazza da gieu ni en in curtin privat. Sche las examinaziuns mussan ch’in privel exista contactescha l’uffizi il possessur dal funs.
Nus empruvain da chattar ina schliaziun. Quasi adina vegn cooperà bain.
Per exempel survegn quel infurmaziuns e recumandaziuns co proceder per sanar il terratsch contaminà. Pir sche la limita da 1'000 milligrams è surpassada reagescha l' uffizi ed allontanescha il terren – e quai senza il consentiment dal possessur.