Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Chantun Pionieras dal mintgadi

Ils 08.03.2016 è stà il di internaziunal da las dunnas. Dunnas tranter famiglia e lavur. Dunnas che duessan avair success, dentant er tgirar la famiglia. Dentant: co va quai? Co avair success dasper ils numerus pensums dal mintgadi? Nus dain in sguard multifar sin «las dunnas».

Dunnas svizras pon ozendi decider sezzas sur da lur vita. L’egualitad d’um e dunna è fixada en la Constituziun federala. Quai ch'ils umens dastgan, dastgan er las dunnas: vuschar, ir cun auto e suttascriver contracts – tut senza dumandar l’um per permissiun. Atgnamain tut sco quai ch’i avess dad esser ord vista da las dunnas modernas, ubain betg?

audio
Bunura: Discurs cun Silvia Hofmann
ord Actualitad dals 08.03.2016.
laschar ir. Durada: 8 minutas 45 Secundas.

A chaschun dal di internaziunal da las dunnas avain nus discurrì cun ina dunna che tutga areguard las vistas e dumondas da las dunnas probablamain tar ina da las persunas las pli cumpetentas en il chantun Grischun: Silvia Hofmann è responsabla chantunala per l’egualitad d’um ed dunna.

audio
Jasmin Staiblin
ord Il chavazzin dal di dals 08.03.2016. Maletg: KEYSTONE
laschar ir. Durada: 4 minutas 15 Secundas.

Dunnas en posiziuns da cader

La Svizra è cun la preschientscha da dunnas en posiziuns da cader mundialmain be sin plaz 56 da 100.

Da las 207 firmas svizras cun aczias a la bursa èn be sis dunnas en la posiziun sco presidenta dal cussegl d'administraziun e be set en la posiziun da CEO.

La quota da dunnas al timun d'interpresas. Ina dad ellas è Jasmin Staiblin.

video
Di internaziunal da las dunnas I – ina visita tar Antonia Albani
Or da Telesguard dals 08.03.2016.
laschar ir. Durada: 3 minutas 54 Secundas.

Dunnas en la scienzia

Antonia Albani (46) è ina da las paucas professuressas en Svizra.

L’inschignera d’informatica deriva da Scuol ed è uss professuressa assistenta a l’Universitad da Son Gagl.

En ses pensum da 50% fa ella perscrutaziun, prepara prelecziuns ed è responsabla per projects che collian l'universitad cun l'economia.

audio
Dita Von Teese e sia rolla
ord Actualitad dals 08.03.2016.
laschar ir. Durada: 3 minutas 32 Secundas.

Duas dunnas da la superlativa

Dita Von Teese ed Ornella Vanoni - duas dunnas ch’èn vegnidas enconuschentas era grazia a lur corp.

Dita Von Teese è enconuschenta en la scena da striptease dapi ch'ella ha 20 onns. Ornella Vanoni è vegnida populara cun sias chanzuns gia ils onns 60.

Omaduas eran en il Playboy, quai che ha era gidà da vegnir a success.

Ornella Vanoni (san.) e Dita Von Teese (dre.).
Legenda: Ornella Vanoni (san.) e Dita Von Teese (dre.). RTR, V. Rominger

Il corp sco identificaziun

Per Dita Von Teese è l’identificaziun sur il corp in stil da viver. Ella dovra il lefzagl cotschen, il puder ed il resti extravagant per sa sentir bain. Ed ella mussa gugent tge ch’ella ha en sias shows da burlesque è striptease classic.

Extravaganta è era Ornella Vanoni, e quai anc cun 81 onns. Ils onns 60 è ella vegnida enconuschenta cun chanzuns sco «Io ti darò di più» ni «Un’ora sola ti vorrei». Creschida si è ella en ina famiglia che l’ha pussibilità ina buna scolaziun. Ina mattatscha timida saja ella stada, taschà haja ella dentant mai.

Pionieras grischunas

Gia pli baud hai dà dunnas che han gì il curaschi, la forza e forsa era il cletg da far ina via extraordinaria. Ellas han fatg ina via da pionieras. Sutvart chattais vus ina survista exemplarica da pionieras grischunas.

Pionieras dal Grischun

num
clamada
vivi da fin
Boni Silvia prima deputada da Tavau (1971)
*1930
Brügger Monica prima architecta ETH dal Grischun (1957)
*1932
Candreia-Aronson Rebeccaprima maturanda scola chantunala Cuira *1882
Caduff Silvia prima dirigenta cun renum mundal dal Grischun
*1937
Capaul Anitaprima editura rumantscha (2010)
*1975
Caprez-Roffler Greti prima teologa dal Grischun (1930/31)
*1906,†1994
Colani Maria Louiseina da las primas schurnalistas en il Grischun*1852,†1926
Colani Anna Mariaprima chatschadra (figlia da Gian marchet Colani)
*1809
Derungs Ida prima presidenta dal Cussegl grond dal Grischun (1986)
*1932
Engel Annaprima enconuschenta raquintadra da ditgas e paraulas
*1803,†1873
Flury Agnesprima media superiura en il spital chantunal a Cuira (1969) *1938
Forchhammer Emilie prima dunna dal Grischun che ha studegià art a Basilea
*1850,†1912
Gugelberg-von Moos Maria Barbara Flandrina prima botanicra dal Grischun
*1836,†1918
Lardelli-von Waldkirch Elisabeth prima dunna cun patenta d’advocat en il Grischun (1950)
prima dunna en il cussegl da scola a Curia (1960)
prima cussegliera naziunala (1974/75)
*1921,†2008
Lendi Emilie prima media dal Grischun (1895)
*1870
Maurizio Anna Maria prima dr. phil II (botanicra)
*1900
Mayer Yvette tegna sco prima dunna il predi sinodal (1975)

Moser-von Almens Josefina prima dunna al curs da signuna al Plantahof a Landquart (1966)

Niederer Lotti prima absolventa da la scola agricula Plantahof a Landquart (1981)

Poo Barbla prima absolventa dal seminari da scolastas dal Grischun cun patent (1887)

Scherer Maria Theresia prima sora superiura «Congregation der barmherzigen Kreuzschwestern»
a Cuira
*1825,†1888
Senges-Faust Minnaprima directura dal teater da Cuira
*1877,†1951
Seeli Manuela prima dunna a la testa da las pendicularas da Savognin
Tscharner Helaprima inschignera da construcziun da la Svizra e dal Grischun (ETH 1933)
*1908
Theobald Anna ina da las primas gimnasiastas a Cuira
*1862,†1915
Truog-Saluz Tina prima autura da bestseller dal Grischun
*1882,†1957
von Planta Leonarda prima directura Museum Retic a Cuira (1976-1982)
*1920,†2005
von Salis-Marschlins Meta prima doctoranda  dal Grischun (Dr.phil.I 1871) *1855,†1929
von Salis Hortensiaprima scienziada e cumbattanta per ils dretgs da las dunnas*1659,†1715
Widmer-Schlumpf Eveline prima cussegliera guvernativa (1999)
*1956

Funtauna: Archiv grischun da dunnas, il link avra en ina nova fanestraavrir en il browser

Nus avain numnà be in pèr dunnas che han fatg ina via extraordinaria. Dentant tranter nus datti franc e segir anc bler da quellas. Enconuschais vus ina dad ellas? Ans annunziai ella en ils commentaris sutvart u via Twitter, il link avra en ina nova fanestraavrir en il browser.

Artitgels legids il pli savens