Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Chantun La cultura grischuna: «nice to have» ubain da promover?

Il sboz per la nova lescha da cultura procura per bler discussiun. Oz finescha la fasa da consultaziun. Dentant, la fin finala decida lura il Cussegl Grond. Ed er la cumissiun predeliberanta da furmaziun e cultura dal Cussegl Grond ha per part schon in'opiniun fitg clera tar la nova lescha.

Bunamain 20 onns è la lescha actuala per la promoziun da la cultura dal Grischun veglia. Perquai datti ina nova. Enfin oz è il sboz per la nova lescha da promoziun da la cultura anc en consultaziun. Il departament da cultura fa alura ina skizza per la regenza e pir cura la regenza trametta al parlament in messadi cun la skizza surlavurada, entschaiva la lavur da la cumissiun predeliberanta da furmaziun e cultura dal Cussegl Grond. Dentant tge di la cumissiun gia uss tar ils puncts dispitaivels ord la nova lescha? Na tut ils 11 commembers da la cumissiun vulan sa laschar or sin la roma entant che la lescha è anc en consultaziun. Insaquants sa laschan dentant gia guardar en las chartas. Er tar ils puncts dispitaivels. Quai è dad ina vart, sche la cultura duai survegnir dapli daners, sche quels daners duain cunzunt ir a «tuors da signal» ubain plitost a cultura da laics u sche la cultura è er da impurtanza per l'economia dal chantun Grischun.

Nena e la Kapelle Oberalp?

E cunquai ch'igl è la fin finala er ils commembers da la cumissiun che decidan sur da la nova lescha da la promoziun da la cultura, è er stà la dumonda, quanta cultura ch'els consumeschan ubain fan insumma sez. Da 11 commembers èn 8 engaschai en ina u l'autra uniun. Per exempel en il cussegl da fundaziun da la biblioteca Domat, en l'uniun da promoturs dal chastè Castels, en il moviment da lavurants catolics, tar il Museo Moesano, tar l'archiv cultural da dunnas ubain tar la Sala Segantini u Origen.

audio
Mezdi: Quant cultura fa la cumissiun da formaziun e cultura
ord Actualitad dals 15.04.2016.
laschar ir. Durada: 5 minutas 3 Secundas.

E cur che las deputadas ed ils deputads da la cumissiun consumeschan sez cultura, fan els quai il pli gugent tar concerts. En media va mintgin e mintgina 4 giadas per onn ad in concert. A teater duas giadas, ad ina vernissascha er duas giadas, ed ad ina prelecziun ina giada.

Il pli bler cultura consumescha il deputà da la PPS Roman Hug da Trimmis. El visita en in onn var 5 concerts, va 2 giadas a teater, guarda 10 vernissaschas e taidla ina prelecziun. Uschè vegn el sin 18 occurrenzas per onn.

Ed er a chasa èn las deputadas ed ils deputads gugent cun il nas en in cudesch, davant la tele ubain taidlan musica. Davent da Nena sur Schlager e chant gregorian enfin tar la Kapelle Oberalp han els fitg differents gusts.

Quai che pertutga pia il consum da cultura, èn els semtgads per la debatta en il parlament Grischun.

Survegn la cultura avunda daners?

La deputada da la PS Sandra Locher Benguerel vul dapli daners per la promoziun da la cultura.
Legenda: Sandra Locher Benguerel La deputada da la PS Sandra Locher Benguerel vul dapli daners per la promoziun da la cultura. RTR, M. Decurtins

5 da 11 commembras e commembers da la cumissiun èn da l'opiniun, che la cultura stuess retschaiver dapli daners da promoziun. Per il mument retschaiva ella grosso modo 10 milliuns francs. Sandra Locher-Benguerel, deputada da la PS da Cuira, ha schizunt schon ina cifra concreta en il chau. Ella dess a la cultura radund 3 milliuns francs dapli ad onn. «Be uschè po la nova lescha da cultura er propi avair in effect e be uschè po la valur da la cultura per il Grischun er vegnir represchentada», di Locher-Benguerel.

Il deputà da la PLD è da l'opiniun, che la cultura vegnia promovida avunda.
Legenda: Christian Kasper Il deputà da la PLD è da l'opiniun, che la cultura vegnia promovida avunda. RTR, M. Decurtins

Christian Kasper, deputà da Buchen da la PLD è dad in'autra opiniun. Per el tanscha la promoziun da la cultura sco quai ch'ella è. «Tuts vulan dapli daners e las finanzas dal chantun na laschan betg tiers che nus dain dapli meds finanzials», di el.

Profis vs. laics

Da differenta opiniun èn ils commembers da la cumissiun da furmaziun e cultura er quai che pertutga la repartiziun dals meds finanzials.

audio
Mezdi: Puncts dispitaivels da la nova § da promoziun da cultura
ord Actualitad dals 15.04.2016.
laschar ir. Durada: 5 minutas 2 Secundas.

Tgi di, ch'il chantun duai promover dapli «tuors da signal», pia instituziuns professiunalas alimentadas dal chantun, auters èn da l'opiniun, che profis e laics duain survegnir tuttina bler u schizunt che laics duain survegnir dapli meds finanzials per lur cultura. Gaby Thomann Frank, deputada da la PLD da Parsonz è per las «tuors da signal». «La cultura professiu nala ha ina fitg gronda muntada. Ultra da quai vegn la cultura da laics er sustegnida da las regiuns entant che la cultura professiunala ha fadia da surviver», di Gaby Thomann Frank, ch'è dal reminent er commembra dal festival cultural Origen.

È cultura impurtanta per l'economia

audio
Mezdi: Tge porta la cultura a l'economia dal Grischun?
ord Actualitad dals 15.04.2016.
laschar ir. Durada: 3 minutas 9 Secundas.

Cultura saja impurtanta per l'economia grischuna, cunzunt per il turissem. Da quai è la plipart da la cumissiun per furmaziun e cultura persvadida. Dentant en auters secturs da l'economia na vesan betg tut ils commembers in niz economic. Per exempel per plazzas da lavur na procuria la cultura betg, di Christian Kasper. Sandra Locher Benguerel na parta betg sia opiniun. Ella metta la cultura en in pli vast context. La cultura saja impurtanta per l'attractivitad dad in lieu, e pli attractivs ch'il lieu saja, e pli bleras firmas che vegnan en quest lieu.

Sche tut va sco planisà vegn debattà sur da la nova lescha da cultura il favrer 2017. Senza garanzia.

Artitgels legids il pli savens