Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Il return da l'urs en GR L'urs e la politica

Las partidas politicas en il Grischun ed en Svizra èn stadas da differentas opiniuns cura che l'urs è sa mussà l'emprima giada en la Val Müstair. Tscherts han beneventà l'urs, auters avessan gugent vesì el puspè en l'Italia.

Edifizi dal cussegl grond.
Legenda: Edifizi dal cussegl grond. RTR

Ins ha gì ed ha anc adina tema ch'el destruescha urden, material u stgarpa da memia animals.

Sin quai ha la politica stuì reagir. Christoffel Brändli e Hansjörg Hassler han perquai inoltrà ina interpellaziun a Berna. Sin incumbensa dals cussegliers naziunals ha il cussegl federal elavurà in concept cun differents criteris co sa depurtar envers l'urs.

Management internaziunal da l'urs tranter las regiuns da cunfin

Urs ch'emprova d'avrir in recipient da rument che vegn testà en il parc da Goldau.
Legenda: Urs ch'emprova d'avrir in recipient da rument che vegn testà en il parc da Goldau. Keystone

Ils urs ch'èn arrivads ils davos dus onns en l'Europa centrala han procurà per discussiuns. Represchentants dals pajais pertutgads èn s'inscuntrads per far in plan d'acziun.

JJ3 in urs che chaschuna problems?

Gia dapi in temp chaschuna l'urs JJ3 per furora. Quai pervi ch'el vegn adina puspè datiers a vischnacas e lieus abitads. Il chantun Grischun ha perquai prendì diversas mesiras.

Cun Mario Theus sin ils fastizs da l'urs

Mario Theus a la tschertga da l'urs.
Legenda: Mario Theus a la tschertga da l'urs. RTR

L'urs JJ3, quel ch'è è il mument en la Val d'Alvra è l'urs che ha stgarpà pliras nursas ed ha gia visità pliras giadas la vischnanca da Lai durant l'onn passà ed ha stuì vegnir stgatschà cun petardas. Dapi la stad passada porta JJ3 in emettur e po uschia vegnir localisà mintg'ura. Observà vegn l'urs adina da Mario Theus, ch'è il responsabel per l'urs, in post unic en Svizra. La TvR ha accumpagnà co ch'el scuvra ils fastizs da l'urs.

Ils urs en il Grischun èn puspè activs

L'urs ch'è en l'Engiadina Bassa sco er l'urs che sa chatta en la Val d'Alvra han a fin lur siemi d'enviern. E sco i para cuntinuescha l'istorgia da l'atun. L'urs en la Val d'Alvra fa problems.

L'urs JJ3 en la Val d'Alvra, fotografà or dal helicopter.
Legenda: L'urs JJ3 en la Val d'Alvra, fotografà or dal helicopter. Uffizi da chatscha e pestga

L'urs JJ3 fa problems - sto èl vegnì sajettà?

L'urs JJ3 senta la primavaira e tschertga vivonda en la vischinanza da lieus abitads. Ils ultims dis a Radons sin il territori da Riom Parsonz. Las acziuns da spaventar l'urs na fan betg gronda impressiun ad quel. L'urs è curt avant che vegnir classifitgà sco urs da risico e gliez vuless dir ch'el vegniss sajettà. Il cumond definitiv per sajettar l'urs, quel avess il cusseglier guvernativ Stefan Engler da dar.

L'urs JJ3 è vegnì sajettà

Ier saira han guardiaselvaschinas en il Grischun central sajettà la bestga masculina da dus onns. Quai fan a savair il chantun e l'uffizi federal d'ecologia. JJ3 è vegnì classà sco urs da ristga. Malgrà tuttas acziuns da spaventar n'ha la bestga demussà nagina tema. Adina puspè ha el tschertgà il pavel memia datiers da vischnancas e dals umans. JJ3 che purtava in emettur è vegnì sajettà tenor il concept federal da l'urs en Svizra.

Organisaziuns crititgeschan l'agir da la confederaziun e dal chantun

Il WWF crititgescha la schluppettada da l'urs JJ3. El na saja betg stà agressivs. Ella quinta ch'ulteriurs urs immigreschian en Svizra. La schluppettada na saja perquai nagina soluziun. Protest datti era da l'organisaziun d'ambient «Pro Natura», las autoritads n'hajan betg gì pazienza. Sco il WWF è er la Pro Natura da l'avis che las autoritads avessan stuì cuntinuar cun las acziuns da spaventar l'urs. Las duas fundaziuns «Vier Pfoten» ed «Urs» pretendan che las autoritads repondereschian il concept urs svizra ed adatteschian quest al concept austriac. En l'Austria per exempel saja er previs ch'ins piglia l'urs viv e plazzeschia el en in implant adattà.

Sadella da rument che l'urs na po betg avrir.
Legenda: Sadella da rument che l'urs na po betg avrir. WWF

Biosfera Val Müstair promova ideas per proteger rument da l'urs

La Biosfera Val Müstair fa emprims pass per proteger il rument da l'urs. «Management da rument e prevenziun da donns da l'urs», uschia sa numna quai concept che ha la mira dad impedir che urs na vegnan betg pli en vischinanza da vitgs en il futur. Cun in inventari vul ins eruir tut ils lieus cun rument che pudessan attrair l'urs, quai èn containers, mantuns da cumpost ed autras deponias avertas. Per far l'inventari quinta la Biosfera Val Müstair cun var 30 milli francs.

Artitgels legids il pli savens