La fracziun liberaldemocratica leva gnanc entrar en la debatta e trametter enavos il sboz a la regenza. Sco prim duai lezza mussar tge ch’ella prevesia da sustegnair cun ils daners. Uschiglio saja quai sco da bittar en l'aria 40 milliuns francs e da guardar tgi che piglia lura si els, uschia l'argument dal deputà Rudolf Kunz. Sia proposta n'ha dentant gì nagina schanza: Tut tschellas partidas èn dal avis ch'i saja urgentamain da dar in stausch a la digitalisaziun - in stausch che saja gia daditg necessari.
Per tge vai?
La «lescha per promover la transfurmaziun digitala» saja formulada a moda fitg schlanca e generala per tegnair avert tut las opziuns, scriva la regenza en ses messadi al Cussegl grond. Profitar duain firmas ed organisaziuns, dentant era il chantun sez po finanziar projects strategics u sa participar a projects.
Tgi survegn daners?
Daners duain tals projects survegnir che han in tschert effect per l’economia publica, pia che fan pli attractiv il Grischun sco lieu da lavur e plazza economica. Quai ha il minister d'economia Marcus Caduff accentuà pliras giadas en la debatta. Tgi che survegn quants daners na decida betg la regenza grischuna, mabain in’organisaziun dal fatg cun commembras e commembers ord differentas branschas.
Ina pitschna midada han deputadas e deputads fatg: Las contribuziuns finanzialas valan per tschintg onns - la regenza aveva proponì otg onns.
Damai ch’i va explicit per dar in stausch a la digitalisaziun, duain projects survegnir contribuziuns substanzialas. Concret vul quai dir: Contribuziuns da maximalmain 50% dals custs d’investiziun e da maximalmain 50% dals custs da manaschi.
Betg cumpiglià: Lingua, cultura, raits d’internet
La promoziun linguistica e culturala en il chantun na duai da principi betg succeder via quest credit da 40 milliuns francs. Sch’i dat dentant in project ord questa sparta, che correspunda a las finamiras da la digitalisaziun, saja pussaivel da sustegnair quel.
Era per l’infrastructura da telecommunicaziun ubain per colliar las regiuns cun raits ultra sveltas na duai betg dar daners ord quest pot da digitalisaziun. Tals projects vegnan finanziads ord il pot per infrastructuras ch’èn relevantas per il sistem. Persuenter vegn quai credit prolungà da l’onn 2023 sin l’onn 2030.
Exempels concrets
Per survegnir in'impressiun pli concreta, numna la regenza grischuna exempels che pudessan vegnir realisads grazia als 40 milluns francs per la digitalisaziun, tranter auter:
- Stgaffir in center d’innovaziun a la Scol’auta da pedagogia dal Grischun che scolescha persunas d’instrucziun, s’occupa da material didactic e cusseglia las scolas.
- Promover l’acceptanza dal dossier electronic per pazients cun ina campagna d’infurmaziun e sustegnair ospitals, medis, chasas da tgira tar la realisaziun.
- Sustegnair ils tests per autos da posta automatisads a Maiavilla e chattar almain sis ulteriurs trajects per far tests cun vehichels che charreschan senza manischunz.
- Sviluppar in e-ticket per l’entir traffic public en il Grischun – in sistem ch’è cumpatibel cun il SwissPass.
Cussegl grond è gia uss pli digital
En temp da corona è er il Cussegl grond vegnì pli digital en la sessiun da zercladur: Intervenziuns parlamentaras na curseschan betg pli sin palpiri tras las retschas, mabain pon vegnir suttascrits a moda e maniera digitala.
