Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Update Ucraina Ulteriurs daners ed armas per l'Ucraina

Ils 24 da favrer 2022 ha la Russia cumenzà l’invasiun militara da l’Ucraina. Tenor la Russia saja quai ina reacziun sin il privel tras la NATO. Ils pajas dal vest han crititgà l'attatga e dattan divers sustegns a l’Ucraina. Dapi lura furiescha ina guerra en l’Ucraina cun blers fugitivs.

22 da mars

Il cussegl executiv da l’IWF ha dà liber in credit da 880 milliuns dollars. Quai scriva il fond en ina communciaziun. Uschia possian totalmain 5,4 milliardas dollars vegnir pajads or. L’Ucraina haja ademplì bunamain tut ils criteris en il rom dal program da l’IWF. Il program da credit da 15,6 milliardas dollars ha ina durada da quatter onns. El è vegnì lubì avant in onn. I sa tracta da l’emprim credit che l’IWF ha concedì ad in pajais che sa chatta en guerra.

Ils schefs da stadi e da regenza da l’UE han decis da cumprar armas per l’Ucraina cun il gudogn sin daners bloccads da la banca centrala russa. Uschia saja pussibel d’impunder fin a trais milliardas euros ad onn per l’Ucraina. Quai ha ditg la presidenta da la cumissiun da l’UE, Ursula von der Leyen. Questa tematica occupescha er la Svizra: Avant duas emnas ha il parlament incumbensà il Cussegl federal da sclerir, sche daners da la banca centrala russa possian vegnir duvrads per reconstruir l’Ucraina.

La cumissiun da l’UE vul ultra da quai augmentar ils dazis sin graun da la Russia. Quel na dastgia betg cuntinuar a destabilisar il martgà europeic, ha ditg la presidenta da la cumissiun da l’UE, Ursula von der Leyen a Brüssel. En pli veglia ella impedir che la Russia vendia graun a l’UE ch’ella haja engulà da l’Ucraina.

21 da mars

Per l’emprima giada dapi passa 40 dis ha la Russia puspè attatgà la chapitala Kiev a moda pli massiva. Tenor il president da la citad Vitali Klitschko ha la defensiun da l’aria pudì tschiffar tut ils projectils russ. Tuttina haja tocca da rachetas donnegià pliras chasas ed ina scolina. Almain 10 persunas sajan vegnidas blessadas. Tenor l’armada ha la Russia attatgà Kiev da pliras direcziuns cun bumbardaders. Intginas rachetas sajan er vegnidas sajettadas directamain davent da la Russia. Las indicaziuns fatgas na pon betg vegnir verifitgadas a moda independenta.

20 da mars

  • L'Uniun europeica ha pajà ora a l'Ucraina 4,5 milliardas euros daners d'agid. Quai ha la presidenta da la cumissiun da l'UE, Ursula von der Leyen, communitgà. Ils daners derivan dal nov program d'agid da quatter onns da l'UE e duajan gidar l'Ucraina da mantegnair la funcziun dal stadi en ina situaziun fitg difficila, uschia von der Leyen. Quests daners èn ina emprima transcha dal program d'agid da total 50 milliardas euros. Da quels èn 33 milliardas in emprest.

13 da mars

  • La Svizra ha tramess rauba d'agid en l'Ucraina. Rauba per totalmain 900 milli francs, scriva il ministeri da l'exteriur. Igl è l'emprima furniziun da rauba d'agid da la Svizra quest onn. La rauba furnida stettia en connex cun ils vehichels da pumpiers e d'ambulanza ch'eran arrivads la fin da l'onn passà en l'Ucraina. La nova furniziun cumpiglia tranter auter material per stizzar fieus, tocs da reserva per ils vehichels da pumpiers ed artitgels medicinals.

12 da mars

  • Il ministeri da l'exteriur russ a Moscau ha cità l'ambassadura svizra, Krystyna Marty Lang, per prender encunter ina nota da protestas. La raschun saja la decisiun dal parlament svizzer en connex cun daners statals bloccads, scriva l'agentura da novitads russa Tass che sa referescha sin il ministeri da l'exteriur russ. L'emna passada aveva il parlament svizzer incumbensà il Cussegl federal da s'engaschar sin nivel internaziunal che daners statals russ pon vegnir utilisads per la reconstrucziun da l'Ucraina. La Russia condemneschia a moda vehementa quest pass, ha communitgà il ministeri da l'exteriur russ.

10 da mars

  • Papa Franzestg ha appellà dad entrar en tractativas en la guerra da la Russia en l'Ucraina. Sch'ins vesia ch'ins saja battì, lura stoppian ins avair il curaschi da contrahar, di il Papa en in'intervista da la televisiun SRF. Quai na saja nagina zanur – i saja dad agir, avant ch'i vegnia anc mender. Quai ha ditg il papa senza numnar ni l'Ucraina ni la Russia. Il papa ha era numnà pliras offertas per intermediar, saja quai la Tirchia – però era il Vatican sez. Lez emprovia dapi l'entschatta da la guerra avant passa dus onns d'intermediar tranter Moskau e Kiew – fin ussa senza success. Il messadi è per part vegnì recepì sco appell a l'Ucraina da capitular. Quai dementescha il Vatican detschart. I na saja betg stà in appell da capitular – mabain d'entrar en tractativas.

2 da mars

  • L’Ucraina ed ils Pajais Bass han suttascrit ina cunvegna da segirezza. Quai ha communitgà il president ucranais Wolodimir Selenski sin Telegram. Tenor cunvegna s’obligheschan ils Pajais Bass da sustegnair l’Ucraina militarmain ils proxims diesch onns. Per l’onn current saja previs agid militar per radund duas milliardas euros – uschia Selenski. Gia ordavant han la Germania, la Frantscha, la Gronda Britannia ed il Danemarc fatg cunvegnas sumegliantas cun l’Ucraina.

28 da favrer

  • Il ministeri da l'exteriur franzos ha precisà ils pleds dal president, Emmanuel Macron, en connex cun truppas a terra pussaivlas en l'Ucraina. Ils pajais pudess per exempel trametter truppas per rumir minas u per defender attatgas da cyber, però betg per cumbatter directamain la Russia. La decleraziun da Macron – da betg pli excluder da trametter truppas en l'Ucraina – è per gronda part fruntada sin opposiziun en l'entira Europa. Uschia ha la NATO confermà, che l'allianza n'haja betg in tal plan.
  • Il president american, Joe Biden, ha punctuà ch'ils Stadis Unids na vegnia betg a trametter truppas en l'Ucraina. Per el saja però cler ch'i dovria exnum agid militar. Avant duas emnas veva il senat american vuschà per in pachet da radund 60 milliardas dollars per l'Ucraina. Dapi lura na vai però betg vinavant, perquai che surtut il Republicans da l'ur dretg refusan il sboz. Sche e cura che la votaziun en la Chasa dal represchentants ha lieu n'è anc betg cler.

27 da favrer

  • La Nato e l'Uniun Europeica n'èn betg d'accord cun il president franzos Emmanuel Macron e sia debatta lantschada da trametter schuldads europeics en l'Ucraina. Fin ussa na datti nagin pajais commember da la Nato che sustegn l'idea da Macron. Differents pajais europeics han entant accentuà che trametter schuldads en l'Ucraina na saja nagin tema.
  • La Russia crititgescha l'idea dal president franzos, Emmanuel Macron, da trametter truppas militaras europeicas en l'Ucraina. Ina tala operaziun avess per consequenza ch'in conflict tranter la Russia e la Nato vegness inevitabel – ha ditg in pledader da la regenza russa.
  • L'Ucraina beneventa entant la debatta lantschada dal president franzos da trametter schuldads europeics en l'Ucraina. Ils pleds dal president franzos, Emmanuel Macron, mussian ch'el saja pertschert dals risicos che la Russia pudess esser per l'Europa, quai ha ditg in cussegliader dal presidi ucranais.
  • Il president franzos Emmanuel Macron na sclauda betg che ses pajais tramettia truppas a terra en l'Ucraina per defender da las attatgas russas. Actualmain na dettia bain nagina cunvegnientscha per ina tala acziun, ins vegnia però a far tut il pussaivel per che la Russia na gudognia betg sia offensiva, ha ditg Macron suenter ina conferenza d'agid per l'Ucraina nua che passa 20 schefs da stadi e regenza èn s'inscuntrads. Tar l'inscunter a Paris èn plirs pajais plinavant sa declerads pronts da cumprar ulteriura muniziun per l'Ucraina, en pajais terzs.

26 da favrer

  • Dapi ier blocheschan purs da la Pologna dus passagis dal cunfin cun la Germania. Els sa dostan cunter l’import da products agrars pli bunmartgads da l’Ucraina. Pertutgads sajan dus passagis datiers da Frankfurt an der Oder. Ier han purs da la Pologna destruì radund 160 tonnas granezza da l’Ucraina. Dapi emnas van ils purs sin via. Las demonstraziuns sa drizzan per l’ina cunter l’import da granezza ucranaisa, per l’autra cunter la politica agrara da l’UE.

24 da favrer

  • Millis persunas èn sa radunadas sonda a Berna per ina manifestaziun, er a Turitg han radund 300 persunas mussà lur solidaritad. Ellas han pretendì che la Svizra sustegnia l'Ucraina en las spartas umanitaras e cun la reconstrucziun e che noss pajais impedeschia la finanziaziun da guerra da la Russia.
  • La presidenta da la Confederaziun Viola Amherd ha oz en in messadi empermess a la populaziun ucranaisa sustegn e solidaritad. La Svizra undreschia las unfrendas enormas che vegnan fatgas mintga di. Ei vivia la democrazia, uschia Amherd.
  • Millis da persunas èn oz s'inscuntradas a Berna ad ina demonstraziun da solidaritad per l'Ucraina. Ils participants e las participantas hajan pretendì sustegn umanitar e che la Svizra impedeschia la finanziaziun da la guerra da la Russia. L'Ucraina dovria la solidaritad da la Svizra uschè fitg co anc mai. La demonstraziun ha l'uniun Ukraina Svizra organisà. Ella vegn sustegnida da pliras partidas sanestras e burgaisas, sindicats ed organisaziuns d'agid.
  • Dus onns suenter che la guerra en l’Ucraina ha cumenzà, appellescha il secretari general da l’ONU, António Guterres, da terminar ils cumbats. I saja nairas uras per pasch, ha ditg Guterres davant il Cussegl da segirezza da l’ONU a New York. La guerra en l’Ucraina saja ina plaja averta en il cor da l’Europa. Passa 10'000 civilistas e civilistas sajan vegnidas mazzadas en l’Ucraina. Blers crims da guerra che sajan cunzunt vegnids commess da las truppas russas stoppian vegnir sclerids uschia il secretari general vinavant.
Selidove
Legenda: Bajetg destruì a Selidove en la regiun Donezk Keystone
  • A l'occasiun da dus onns guerra èn pliras top-politicras e top-politichers viagiads a Kiev per mussar lur solidaritad. Tranter auter la presidenta da la cumissiun da l’UE Ursula von der Leyen, la primministra taliana Giorgia Meloni ed il primminister canadais Justin Trudeau. En il decurs dal di duai dar ina conferenza per video dals stadis G7 ensemen cun il president ucranais Wolodimir Selenski.

20 da favrer

  • Il president ucranais Wolodimir Selenski ha visità la front e discurrì d'ina situaziun fitg difficila per l'armada ucranaisa. Problems dettia en questas zonas, nua ch'ils Russ hajan concentrà las pli grondas reservas, ha Selenski ditg en ses pled da video quotidian. La Russia profiteschia da la situaziun che l'agid per l'Ucraina sa retardeschia. Al pajais manchian armas e muniziun.
  • Quitads fa a l'Ucraina era la bloccada dal cunfin tras camiunists e purs da la Pologna. Quels protestan dapi emnas cunter ina uschenumnada concurrenza betg faira tras interpresas ucranaisas, e cunter reglas da l'UE per proteger il clima. Per Wolodimir Selenski mussia quai l'erosiun quotidiana da la solidaritad. Oz pudess la situaziun vegnir anc pira, sche purs polonais cloman ad ina bloccada cumpletta dal cunfin cun l'Ucraina.
Selenski
Legenda: Selenski e il primminister Donald Tusk a Kiev ils 22 da schaner Keystone
  • L'anteriur cusseglier federal Alain Berset è viagià en l'Ucraina. Curt avant il termin da dus onns dapi che la Russia ha attatgà il pajais è Berset arrivà a Kiev. L'ambassada svizra ha annunzià sin X ch'il coc dal viadi saja la rolla dal Cussegl da l'Europa tar il sustegn da l'Ucraina. Alain Berset candidescha sco secretari general dal Cussegl da l'Europa. Il Departament federal per affars exteriurs sustegna la candidatura.

17 da favrer

  • L’armada ucranaisa sa retira da la citad Awdijiwka en la regiun da Donezk. Dapi mais è la citad en l’ost dal pajais stada cumbattida ferm. El veglia impedir che la schuldada vegnia circumdada. Quella duaja uss vegnir transferida. Quai ha scrit il nov schefcumandant da l’armada, Olexander Syrskyi sin la plattafurma X. I sa tracta da la pli gronda midada a la front, dapi che las truppas russas han conquistà la citad Bachmut la primavaira passada.

14 da favrer

  • Dapi il cumenzament da l'offensiva russa en l'Ucraina èn vegnids donnegiads dapli che 340 bains culturals en l'Ucraina ha communitgà l'UNESCO a Paris. Donnegià fitg ferm saja per exempel la catedrala en la citad veglia Odessa che tutga tar il Patrimoni cultural mundial. Las expertas ed ils experts quintan ch'ils donns vi da structuras culturalas e turisticas muntan a total 3,5 milliardas dollars.

13 da favrer

  • La Russia ha tenor indicaziuns ucranaisas duvrà per l'emprima giada ina racheta supersperta dal tip «Zirkon». Quai resultia d'ina analisa provisorica dals fragments da in'attatga da rachetas avant in'emna, scriva il manader d'in institut da perscrutaziun ucranais sin Telegram. La Russia n'ha betg reagì sin il rapport. La racheta Zirkon po sgular fin a 1'000 kilometers e nov giadas pli spert ch'il tun ed è uschia pli greva da tschiffar.

10 da favrer

  • En la citad gronda Charkiw han dronas destruì infrastructura civila la notg passada. Quai rapportan las autoritads ucranaisas. Tranter auter hajan pliras chasas privatas piglià fieu. 50 abitants sajan vegnids evacuads. Plinavant hajan las dronas era tutgà in ospital ed in’ustaria datiers da Charkiw. Las indicaziuns fatgas na pon betg vegnir verifitgadas a moda independenta.

7 da favrer

  • En la Svezia ha la procura publica mess ad acta la procedura d'inquisiziun en connex cun las explosiuns vi da las pipelines da gas da Nord Stream 1 e 2 en la Mar da l'Ost. La raschun saja che la Svezia na saja giuridicamain betg responsabla, ha declerà la procura publica a Stockholm. Suenter las explosiuns il settember 2022 aveva la polizia svedaisa investigà pervi da sabotascha. En la Germania ed il Danemarc percunter èn ins anc vi da las investigaziuns.

6 da favrer

  • Il parlament ucranais prolunghescha il etg da guerra e la mobilisaziun ch'ins veva decretà suenter l'offensiva russa per ulteriurs 90 dis. Per ils projects da lescha dal president Wolodimir Selenski hajan mintgamai vuschà ina clera maioritad da dus terzs, sco plirs deputads communitgeschan. Las mesiras valan cunquai ussa fin mez matg. L'Ucraina cumbatta ussa gia dapi prest dus onns encunter l'invasiun russa.
  • Il dretg da guerra dat al militar dapli dretgs. Plinavant èn vegnidas suspendidas las elecziuns regularas dal parlament e dal president. Umens en la vegliadetgna da tranter 18 e 60 onns dastgan be bandunar il pajais en cas excepziunals.

2 da favrer

  • En l'Ucraina èn vegnids mazzads dus collvuraturs da l'ovra d'agid svizra HEKS, quai communitgescha l'organisaziun da las baselgias evangelicas. Tenor las enconuschientschas actualas sa tracti dad dus franzos. Tar l'attatga en il sid da l'Ucraina sajan plinvant ulteriuras persunas vegnidas blessadas. Tranter quels na sajan però nagins Svizzers. L'organisaziun na sappia anc betg exact tge che saja capità. La gruppa da collavuraturas e collavuraturs saja vegnida atattgada durant in'acziun umanitara.

Prim da favrer

  • Il schef da regenza da l'Ungaria, Viktor Orban, na blochescha betg pli ils plans da l'Uniun Europeica per l'agid finanzial nov per l'Ucraina. Tut ils 27 schefs da stadi e da regenza hajan approvà il pachet d'agid planisà da total 50 milliardas euros per l'Ucraina enfin il 2027 – quai a chaschun d'in inscunter suprem extraordinari da l'UE a Brüssel. Il schef da regenza ungarais Viktor Orban ha relaziuns stretgas cun la Russia ed ha enfin ussa bloccà ils plans.

RTR novitads

Artitgels legids il pli savens