Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

Giubileum dad Asterix Teutates! Schon 60 onns vegl?

Ils comics dals Gals èn vegnids vendids plirs tschient milliuns giadas e translatads en passa 100 linguas. Asterix ed Obelix appartegnan cun quai tar las pli enconuschentas figuras da comic.

Ils 28 d’october 1959 chattan ins en ils kioscs da la Frantscha in nov magazin. Cun gronds bustabs alvs scrit sin fund cotschen stat scrit «Pilote». Quest magazin è l’idea d’ina gruppa d’auturs, tranter els René Goscinny ed Albert Uderzo.

Il magazin duess esser in magazin per giuvens, cun artitgels davart scienza, novitads dentant er cun comics. Aposta per l’emprima ediziun da quest magazin han els dus inventà ina nova figura. In um plitost pitschen, chavels e schnuz blond ed ina buttiglia verda cun ina bavronda magica.

Autur René Goscinny (a sanestra) cun dissegnadur Albert Uderzo.
Legenda: Autur René Goscinny (a sanestra) cun dissegnadur Albert Uderzo. afp.com
Uderzo e jau, nus avevan inventà la figura ensemen durant ina conversaziun. L'idea è stada ina idea communabla. Nus essan pia tuts dus ils babs.
Autur: René Goscinny Autur dad Asterix (1973 envers SRF)

En il magazin chattan ins dentant betg l'entira l’istorgia dals Gals, be ina fin duas paginas. Quai duess animar ils lecturs da cumprar er la proxim’ediziun dal magazin, che cumpara mintg’emna. Ils emprims albums cun l'entira aventura cumpara l’onn 1961 cun in’ediziun da 6'000 exemplars.

audio
Bunura: L'istorgia dal pitschen Gal cun la bavronda magica
ord Actualitad dals 24.10.2019.
laschar ir. Durada: 4 minutas 50 Secundas.

In comic per mintgin

Las aventuras ch’han adina lieu 50 onns avant Christus èn plain sgnoccas, gieus da pleds e clischés. Uschia vulan ils auturs porscher insatge per tuts. Dals uffants ch'han gugent ils dissegns fin als intellectuals che sa legran da citats da l'imperatur Caesar u dad allusiuns a persunas istoricas.

Daco ha Asterix num Asterix?

Avrir la box Serrar la box

Il num «Asterix» vegn dal pled latin astericus. Quai munta tant sco stailetta. Quel duess mussar ch’el è il «star», l’erox da l’istorgia. Che tut ils nums dals Gals fineschan cun «ix», quai han Goscinny e Uderzo surprendì da Vercingetorix. Quel ha propi vivì enturn l'onn 70 avant Cristus. El aveva unì ils pievels gals en la guerra cunter Caesar.

Il num Asterix ha tenor ils auturs anc in grond avantatg. Sche novs comics vegnan publitgads sin ina glista, chattan ins ils comics adina sisum, cun quai ch'els èn enumerads tenor l'alfabet.

Il 1967 vegn il film Asterix – Il Gal en ils kinos franzos. En tut il pajais empleneschan ils gals las salas, las criticas èn fitg bunas. Fin oz seguan anc 13 auters films. A Partir da l’onn 1974 na publitgeschan els dus betg pli en il magazin «Pilote». Tut lur comics davart ils Gals che seccan e pluntan ils Romans cumparan mo pli sco agen quadern.

La mort da René Goscinny

L’onn 1977 è in trist onn per ils fans dad Asterix. Ils 5 da november mora l’autur René Goscinny cun 51 onns vi d’ina attatga dal cor. Albert Uderzo ha lura, suenter in cas giuridic davart ils dretgs dad Asterix, creà in'atgna chasa editura. Vinavant ha el er cumenzà sez a scriver las istorgias. Fin uss aveva el surtut dissegnà els.

Dapi l’onn 2009, pia l’onn da 50 onns giubileum, na scriva e dissegna Albert Uderzo betg pli. Quai fan ussa Jean-Yves Ferri e Didier Conrad. Dapi l'onn 2010 èn els responsabels per Trubadix, Majestix, Miraculix, Idefix, Obelix ed Asterix.

L'autur Jean-Yves Ferri (sanestra) e l'illustratur Didier Conrad.
Legenda: L'autur Jean-Yves Ferri (sanestra) e l'illustratur Didier Conrad (2017). Reuters

Comics per tudestg

Dapi ils onns 1968 datti ils comics er per tudestg. Els han dentant duvrà pli ditg per vegnir propi populars. L’emprima traducziun d’in comic d’Asterix n’ha tenor la chasa editura tudestga Egmont betg gì grond success. Pir il segund carnet «Asterix e Cleopatra» ha gi dapli success. Quai surtut perquai che la traducziun è cumparida ensemen cun in film da Cleopatra.

Fin oz èn vegnids vendids 130 milliuns comics dad Asterix ed Obelix en Svizra, Austria e Germania. L’emprima versiun rumantscha è cumparida l’onn 1984. Tenor Egmont datti comics dad Asterix en passa 100 linguas.

RR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens