Siglir tar il cuntegn

Header

video
A las stailas – spersas e lur fastizs
Or da Cuntrasts dals 04.02.2024.
laschar ir. Durada: 26 minutas 48 Secundas.
cuntegn

Spersas e lur fastizs L'uffant mora avant nascher

I capita mintgadi: radund 55 dunnas perdan lur uffant nunnaschì. Ins quinta che quai èn per onn passa 20’000 spersas. La cifra inuffiziala vegn ad esser pli auta, cun quai che betg tut las spersas vegnan annunziadas. La schanza ch’ins enconuscha insatgi ch'ha pers l’uffant durant la gravidanza è gronda. Ma i vegn discurrì pauc sur da quai.

Marisa Graf e Bernadette Arpagaus han il desideri da raquintar da lur uffants ch’ellas han pers durant la gravidanza e da las experientschas ch’ellas han fatg.

Maria Graf hat eine Totgeburt in der 39.Woche
Legenda: Marisa Graf La poppa Melina mora en la 39avla emna. Marisa Graf sto parturir sia feglia morta. RTR

Il giavisch d’udir la vusch

Marisa da S-chanf era l’onn 2019 en speranza cun il segund uffant. Ella e ses um, Roman, sa legran sin il futur en quatter. 39 emnas ha Marisa ina gravidanza nunproblematica. Curt avant il termin da naschientscha survegn ella deglias ed ella va ensemen cun ses um en l’ospital. Spert senta la famiglia Graf ch'insatge na constat betg. Il medi aveva novitads schlettas, la poppa saja morta.

Marisa Graf mit dem Erinnerungsaltar für Melina
Legenda: Marisa Graf sper l'altar da regurdientschas da Melina. RTR

Il parturir suenter il schoc

Per Marisa e Roman Graf va il mund sutsura. L’Engiadinaisa fiss il pli gugent ida a chasa. Dentant ha ella anc stuì star en l’ospital e parturir. Ella haja adina sperà ch’ils medis sbaglian e che la poppa cumenza a sbragir. Melina nascha punct las dudesch e resta quieta.

Parts mortas suenter la 22evla emna èn fitg raras. L’onn 2022 ha l’Uffizi federal da statistica registrà 259 uffantins ch’èn naschids morts.

Die Wiege ist bereit
Legenda: La tgina è preparda. RTR

Sco da parturir

Bernadette Arpagaus è per l’emprima giada cun schumellins en speranza. In schumellin n‘è betg sa sviluppà endretg ed è ì baud davent. Il segund pop n'è la fin finala era betg creschì vinavant e la media haja ditg ch’ins stoppia far in abort. Bernadette ha stuì prender tablettas ch'han evocà deglias ed a la fin han quellas chaschunà in abort. La Sursilvana era da lezzas uras en la 11avla emna en speranza. Bernadette di che questa spersa saja stada fitg dolurusa e saja stada «sco da parturir». Quai na savevia ella betg e n’haja ella era betg spetgà. Ella avessia da lezzas uras giavischà dapli infurmaziuns e scleriments da la ginecologa.

La segunda spersa

Il medem onn: Bernadette ha ina notg grondas dolurs, giascha sin il palantschieu ed iperventilescha. Ses partenari Matthias ha clamà l’ambulanza ed en l’ospital han ils spezialists vis che Bernadette ha gist gì ina spersa. Sco ch'ils medis hajan ditg, saja ella stada en las emprimas emnas en speranza – ella na saveva da nagut. Suenter quest abort spontan ha ella stuì lavurar si il passà. Las spersas ed ils schabetgs han lascha enavos blessuras, fisicas e psichicas. Bernadette era persvadida ch’ils uffants na veglian betg vegnir tar ella.

Las bleras spersas durant l’emprim trimester

Las pli bleras spersas capitan durant las emprimas dudesch emnas. Mintga quarta fin tschintgavla dunna che spetga in uffantin è pertutgada. Ils motivs ils pli frequents per ina spersa durant l’emprim trimester sajan ch’ils uffantins na sa sviluppeschan betg endretg e n’èn betg vitals, declera la ginecologa Nina S. Michael. Durant l’emprim mais quintan ins che la mesadad da las gravidanzas van giu tranter auter cun il sang da la perioda. Durant quest stadi da gravidanza san bleras dunnas anc betg ch’ellas èn en speranza.

Bernadette Arpagaus mit ihrem Partner und Sohn
Legenda: Bernadette Arpagaus Cun ses partenari Matthias Engesser e lur figl. RTR

Il sustegn

Marisa ha gì sustegn da la famiglia, d'ina spendrera spezialisada e da ses um. Lur grev destin, la mort da sia feglia Melina, ha laschà enavos fastizs profunds e dolurus. Tratg ella or da la rusna haja sur tut sia feglia veglia, la Larissa. Lezza haja mussa ch’i rendia da viver.

A Bernadette haja gidà da discurrer sur dal capità. En emprima lingia cun la famiglia, ils fragliuns e silsuenter era cun enconuschentas ed enconuschents. Cun discurrer avert sur da las spersas haja ella udì e sentì ch’enconuschentas en ses conturn hajan fatg la medema experientscha sco ella. Oz stat Bernadette mal ch’ella saveva da nagut. Gugent avess ella gidà quellas amias. Per dapli visibilitad e sustegn per las mammas discurra Bernadette avert sur da l’atgna experientscha.

Man rechnet mit 20'000 Fehlgeburten pro Jahr
Legenda: Ins quinta cun 20'000 spersas ad onn. RTR

Leschas a favur da mammas

En la politica dattan las spersas adina dapli da discutar. Dus temas duessan vegnir adattads a favur da las mammas e lur famiglias. Dapi radund tschintg onns duai la lescha da las cassas da malsauns vegnir adattada. Tar las mammas che perdan l’uffant suenter la tredeschavla emna, paja la cassa da malsauns tut ils custs. Sch’ins perda l’uffant avant la tredeschavla emna ston ins pajar ina part sez ed il cas vala sco malsogna. La nova lescha duai vegnir adattada a favur da tuttas dunnas che spetgan in uffant ed ellas duain esser segiradas a partir da l’entschatta da la gravidanza. Quai vul di che tut ils custs vegnan surpigliads. Enfin che quella lescha vala, vegnia dentant anc a cuzzar in mument.

Fin ussa han mammas ch'han pers l’uffant suenter la 22avla emna il dretg sin congedi da maternitad. Avant betg. Il patrun po dar a dunnas che perdan l’uffant avant la 22avla emna trais dis liber e declerar quai sco malsogna. U che las dunnas van tar ina media e lezza scriva malsaunas ellas. Uffizialmain na datti betg dis da malencurada suenter ina spersa. Quai pudess sa midar. I vegni discurrì en il Cussegl federal, sche las famiglias ch'han gì ina spersa duain survegnir dapli.

Serrar il chapitel

En la Surselva sin l’alp Riein han Matthias e Bernadette prendì cumià da lur schumellins. Quai haja fatg bain per serrar giu il chapitel, di Bernadette. Oz han els in figl, il mintgadi va vinavant e las spersas vegnian ad accumpagnar els, quai sin ina buna moda.

Familie Graf mit ihren drei Kindern
Legenda: La famiglia Graf cun ses trais uffants. RTR

Lieu da pelegrinadi

Melina è vegnida sepulida a S-chanf sin santeri. Gist suenter la spersa ha Marisa visità bunamain mintga di la fossa.

Durant ils davos tschintg onns è sa midada inqual chaussa. Marisa e Roman han engrondì la famiglia ed han survegni Lea e lasuenter Cyril. Dastgar puspè vegnir en speranza e survegnir uffants haja tranter auter gidà sur la perdita, declera Marisa Graf. La fossa ch’era pli baud in lieu da tristezza e dolur è oz in plaz da legria, nua ch’els sa regordan gugent ensemen vid Melina.

Graf von Melina Graf
Legenda: Fossa da Melina Melina è morta avant la naschientscha. RTR

RTR Cuntrasts 17:25

Artitgels legids il pli savens