Siglir tar il cuntegn

Header

audio
Marella: Tranter fieu e flomma
Or da Marella dals 16.01.2022. Maletg: RTR, Ronja Muoth
laschar ir. Durada: 42 minutas 53 Secundas.
cuntegn

Pumpier da professiun a Turitg Tranter fieu e flomma – l'istorgia dal pumpier Arno Schuoler

La crudada da l’aviun a Bassersdorf avant 20 onns, è stà il pli grond cas ch’Arno Schuoler ha gì en sia vita sco pumpier da professiun. Tge ch'el ha uschiglio anc tut vis, co ch’el va enturn cun il squitsch psichic, co che quai è per la famiglia e co ch’in di tar ils pumpiers vesa ora, datti qua.

Durant ina notg fraida l’atun 2001, èn Arno Schuoler e ses team vegnids alarmads. «In aviun cun 33 persunas è crudà giu a Bassersdorf», di l’alarm. Arrivà al lieu, giascha l’eroplan alv, rut en duas parts amez il guaud ch’è cuvrì cun naiv e tschajera. La part davant sco era davos èn anc entiras ma brischan. La part entamez è sfratgada en tocca.

Da las 33 persunas èn 24 mortas, nov han survivì la crudada. Il giuven pumpier da Mustér aveva lura 27 onns ed era gnanc sis mais tar ils pumpiers da Turitg, nua ch’el lavura anc oz. La crudada da la Crossair 3597 era l’emprim grond cas dad Arno Schuoler e resta era ses pli grond en sia vita sco pumpier da professiun. 

20 onns èn passads dapi la crudada. Uss visita Arno Schuoler per la terza giada il lieu nua ch’e l’aviun è crudà, RTR accumpogna el sin quella visita dal lieu tragic. Co quai era per Arno pudais Vus tadlar qua:

audio
Arno Schuoler enavos a Bassersdorf
ord RTR Audio dals 06.01.2022. Maletg: RTR / Ronja Muoth
laschar ir. Durada: 5 minutas 50 Secundas.

Sco ch’il lieu da la crudada vesa ora pudais guardar en quest video:

video
Arno Schuoler va per la terza giada a Bassersdorf
Or da RTR dals 06.01.2022.
laschar ir. Durada: 36 Secundas.

La sanadad psichica

Cas sco quel a Bassersdorf, ni en general cas grevs cun morts u culps tragics, n’èn betg adina simpels da vegnir a frida cun tut. Ils emprims dis suenter il cas fatschentavan ils maletgs schon anc il pumpier Arno, mo el sappia ir bain enturn cun tut. Uschia occupa il cas da Bassersdorf oz n’era betg pli l’um da 47 onns.

Ils maletgs dals morts ed ils corps ch’eran per part brischads enfin la quaissa, quels na ves jau betg pli en il mintgadi.
Autur: Arno Schuoler da Mustér

Per elavurar da quels cas gida ad Arno da discurrer surlonder sin la centrala dals pumpiers. Sche gliez na gida betg, emprova el da stgatschar ils maletgs sin il velo sin via a chasa. El va numnadamain mintga di a lavurar cun ses velo. In viadi è 30 minutas. Sch’il viadi a chasa na tanscha betg, fa Arno anc in pèr rundas supplementaras ed è lura enfin trais uras sin il velo e taidla magari musica da «Metallica» vitiers, per propi serrar giu cun ils cas. Sper tut quai gida dentant era sia famiglia d'elavurar ils cas. Arno Schuoler ha dus uffants creschids da 24 e 26 onns. Cun la mamma dals dus giuvens creschids è Arno divorzià. Uss abitescha el dapi quatter onns cun sia nova partenaria ed ils teenagers da lezza a Geroldswil sper Turitg.

Arno Schuoler vid maisa da cuschina cun sia partenaria Gabriela ed ils dus teenagers dad ella.
Legenda: La partenaria Gabriela Eigenherr cun ses uffants, Kim e Jill, vid la maisa da cuschina ed Arno Schuoler. RTR / Ronja Muoth

Per la famiglia n’èsi dentant era betg adina simpel ch’Arno è pumpier. Els sentan co il di dad Arno è stà, e sch’insatge occupa el u betg. Il pli grev en quels muments saja, sch’el na less betg discurrer surlonder, dian Gabriela, Jill e Kim Eigenherr.

I fa mal a mai da vesair sch’insatge turmenta Arno ed el na less betg discurrer surlonder.
Autur: Jill Eigenherr 15 onns

La partenaria Gabriela sa, ch’el na raquinta betg immediat sch’insatge grev e capità. Il bler raquinta el quai pir in mais suenter il cas.

Cun ils onns ha la famiglia emprendì dad ir enturn cun la situaziun. Ed era sch’i na ha betg dà in grond cas, haja Arno adina insatge interessant da raquintar, per exempel d’in exercezi. Vinavant saja era la structura dals dis flot e porti bler variaziun. Damai ch’Arno lavura adina 24 uras ed ha suenter dus dis liber.

Il mintgadi

RTR n'ha betg be accumpagnà Arno a Basserdorf, mabain in entir di tar ils pumpiers da la plazza avitaca a Turitg. Sin palpiri è il mintgadi dad Arno Schuoler e ses collegas planisà minuziusamain. Las 07:00 entschaiva il servetsch, lura sesida, pli tard sport, differents exercizis e lavurs individualas, sco per exempel lavar las mascras dals apparats da protecziun da flad. Davent dad ina secunda sin l’autra sa il plan dentant vegnir mess sin il chau.

Il pli fitg vid mia lavur fascinescha mai che jau vom a lavurar e na sai betg tge ch’il di porta.
Autur: Arno Schuoler 47 onns

Ils 31 umens ed ina dunna han uss 24 uras servetsch. Lura surprenda la proxima gruppa ed Arno e ses collegas han dus dis libers. Suenter han els puspè in servetsch da 24 uras.

Per il mument è Arno gist partì en sin la centrala tar ils pumpiers da la plazza aviatica da Turitg. Els èn responsabels per l’entir nord da Turitg. Suenter sis mais turna Arno lura puspè tar ils pumpiers en la citad da Turitg. E suenter quest temp puspè enavos sin la plazza aviatica. Uschia roteschan ils pumpiers mintga sis mais tranter la plazza aviatica e la citad.

Arno Schuoler è uss dapi 20 onns pumpier da professiun. Avant era el l’emprim pumpier da milissa a Mustér e suenter pumpier da milissa a Turitg e lavurava dasperas sco tipograf. Cun il temp ha la lavur sco pumpier dentant fascinà el talamain, ch’el ha visà cun 27 onns sia plazza sco tipograf e fatg l’examen d’admissiun per daventar pumpier da professiun.

Emprim cas dal di per Arno

L’emprim cas dad Arno per oz èn demonstrantas e demonstrants. Ellas ed els han bajegià ina tur or da bambus amez la citad da Turitg, per far attent sin il clima. Vi da la tur da circa quatter meters, pendan duas giuvnas en mattas da giaschair. Per prender engiu las giuvnas dovri ina truppa speziala dals pumpiers, ils spezialists per l’autezza. Tar lezza tutga era Arno. Uschia ch’Arno charrescha ensemen cun ses collega David Gwerder, cun glisch blaua permez Turitg, enfin l’Uraniastrasse sper la staziun principala.

video
Cun l'auto da pumpiers atras Turitg
Or da RTR dals 06.01.2022.
laschar ir. Durada: 32 Secundas.

Al lieu emprovan Arno e David da deliberar las duas giuvnas ensemen cun l’agid da la polizia ed auters pumpiers. Suenter passa in’ura èn las duas giuvnas puspè giun plaun.

Per di han ils pumpiers sin la plazza aviatica enturn sis cas. Era oz avevan ils pumpier adina insatge da far. Da las duas demonstrantas en la citad, ina chazzetta che brischava en ina chasa da pliras famiglias enfin tar plirs cas pitschens sin la plazza aviatica sezza.

La notg

Bainbaud èsi lura saira ed ils pumpiers pon guardar televisiun, dar gieus ensemen u leger en lur chombras. Mintgina e mintgin ha numnadamain in’atgna chombra cun in letg, ina stgaffa ed in lavabo. Ils pumpiers dorman dentant adina cun in’ureglia averta, per cas ch’i dess in alarm.

Ina chombra cun in letg, stgaffa e lavabo.
Legenda: La chombra dad Arno Schuoler per questa notg. RTR / Ronja Muoth

Quella notg era dentant ruassaivla ed Arno e ses collegas han pudì durmir tut la notg, enfin che la nova gruppa ha surpiglià il servetsch la damaun las 07:00 uras.

Suenter la surdada è Arno sa mess sin via a chasa cun ses velo. E perquai ch’i n’ha betg dà in cas grev durant ses servetsch, sa el oz ir a chasa sin via directa, senza tadlar musica da «Metallica» e senza stuair far rundas supplementaras.

Lavur da diplom

Avrir la box Serrar la box

Questa Marella è vegnida producida da Ronja Muoth sco lavur da diplom a la Scola da schurnalissem MAZ a Lucerna.

RTR Marella 09:00

Artitgels legids il pli savens