Siglir tar il cuntegn

Header

cuntegn

L'archivar recumonda Cumpagnia attent! – Cumpagnia paus! – Far militar per rumantsch

Dapi l’onn 1938 è il rumantsch la quarta lingua naziunala svizra. Var 50 onns suenter la votaziun istorica instradescha l'armada ina fasa d’emprova cun quatter cumpagnias che fan servetsch per rumantsch. Quai è duas engiadinaisas dal Bat Inf 114 e duas sursilvanas dal Bat Inf 91.

audio
Novitads - petiziun per in battagliun rumantsch
ord RTR Audio dals 12.03.2018.
laschar ir. Durada: 2 minutas 21 Secundas.

Al cumenzament era il reglament...

Il Departament militar federal ha retschavì cun bainvulientscha las petiziuns da schuldada rumantscha. Nagut n'è anc decidì davart truppas rumantschas. Dentant, 1981 po il schef d'instrucziun da l'armada gia surdar a las autoritads militaras grischunas il reglament da servetsch en rumantsch. Cunquai ch'il rumantsch grischun n'exista anc betg datti ina versiun valladra ed ina sursilvana.

video
Video vom 19.12.1981
Or da L’archivar recumonda dals 19.12.1981.
laschar ir. Durada: 1 minuta 10 Secundas.

Per la Lia Rumantscha sa tracti d'in ulteriur pass impurtant per francar il rumantsch en las differentas domenas da la vita odierna.

video
Video vom 16.12.1981, 09:29
Or da L’archivar recumonda dals 16.12.1981.
laschar ir. Durada: 40 Secundas.

Unitads militaras rumantschas daventan in tema concret

1985, l'onn da las festivitads 2000 onns Rumantschia, vul ins lura ir in pass pli lunsch. Il schef dal departament militar grischun, Dr. Reto Mengiardi per la vart politica, e brigadier Rudolf Cajochen per la vart militara, inoltreschan communablamain in'instanza tar il Cussegl federal per dastgar furmar truppas rumantschas.

audio
Discurs cun cuss. guv. dr. Reto Mengiardi - 15.01.1987
ord RTR Audio dals 14.03.2018.
laschar ir. Durada: 3 minutas 29 Secundas.

Pudair prestar servetsch militar per rumantsch chatta in ferm aderent e promotur en la persuna da colonel, brigadier e divisiunari Rudolf Cajochen. Al cumenzament dals onns 80, è el cun brigadier Gian Peider Fenner e divisiunari Jon Andri Tgetgel in dals trais auts cumandants rumantschs da truppas grischunas.

audio
Furmaziuns militaras rumantschas
ord RTR Audio dals 12.03.2018.
laschar ir. Durada: 12 minutas 23 Secundas.

En acziun – emprimas experientschas e valitaziuns

video
Curs da repetiziun 1989 dal Bat Inf 91 - TSG 11.11.1989
Or da L’archivar recumonda dals 11.11.1989.
laschar ir. Durada: 2 minutas 41 Secundas.
audio
Br Rudolf Cajochen - l'emprova da furmar 4 cumpagnias rumantschas
ord RTR Audio dals 12.03.2018.
laschar ir. Durada: 1 minuta 17 Secundas.
video
Curs da repetiziun 1992 dal Bat Inf 91 - TSG 13.06.1992
Or da L’archivar recumonda dals 13.06.1992.
laschar ir. Durada: 5 minutas 42 Secundas.

I n'ha betg duì esser – la fin da l'experiment

Malgrà reacziuns positivas da la truppa han la mancanza da cader rumantsch e las restructuraziuns da l'Armada 95 mess ina fin a l'experiment.

L'istoricher Alberto Palaia ha documentà quest'episoda unica per il rumantsch en l'armada svizra.

video
Truppas rumantschas 1988-1992 - ina revista - TSG 02.04.2009
Or da L’archivar recumonda dals 02.04.2009.
laschar ir. Durada: 4 minutas 9 Secundas.

RR actualitad 11:00

Artitgels legids il pli savens