Il chantun deplorescha ch'ins n'haja betg cuntanschì las finamiras en tut ils trieps. Cun la lavur prestada en il temp che steva a disposiziun per l'emprima regulaziun proactiva, sa mussan ils responsabels però cuntents. Las cundiziuns per sajettar lufs, sajan numnadamain savens fitg pretensiusas. Dals 12 lufs sajettads tranter l'entschatta december e la fin schaner van sis tenor la nova ordinaziun da chatscha che lubescha da sajettar preventivamain lufs. Sis èn sajettads tenor las prescripziuns da la chatscha reactiva, vul dir che donns u/e in cumportament problematic sto esser cumprovà.
Suenter ils recurs da diversas organisaziuns d'ambient cunter la regulaziun proactiva eran anc restads ils dus trieps dal Corn da Lantsch ed il triep da Beverin che duevan vegnir eliminads cumplettamain. Oriundamain era quai er previs per ils trieps da Stagias e Vorab. Tar nagins dals trieps han ins cuntanschì cumplainamain questa finamira. Però saja gartegià da decimar il triep dal Corn da Lantsch da ca. 10 sin 6 animals e dal triep da Beverin hajan ins er pudì sajettar dus da sis animals, uschia ch'el n'existia probabel betg pli sco triep. Quai ha ditg Arno Puorger, il responsabel per animals da rapina gronds da l'Uffizi da chatscha e pestga, durant l'explicaziun dals resultats avant las medias.
Diversas lubientschas da regular proactivamain lufs èn sa midadas tras ils recurs en situaziuns che van sut las cundiziuns da regular reactiv. Quai munta ch'igl è pir pussaivel da regular ils trieps cura ch'ils donns ed in cumportament problematic èn cumprovads enstagl da pudair sajettar lufs era senza questas premissas per cuntanscher in effect educativ.
Tar la regulaziun reactiva cun sajettar luffins han ils e las guardiaselvaschinas cuntanschì cumplainamain las finamiras tar ils trieps da Valgronda (sajettà 3 da 5 lufs) e da Moesola (sajettà 4 da 6 lufs). Betg cuntantschì las finamiras han els tar ils trieps da Rügiul e Jatzhorn.
Radund 50 guardiaselvaschinas e 435 chatschaders e chatschadras
Tut ils lufs èn vegnids sajettads da la guardiaselvaschina. Radund 50 dals 59 guradiaselvaschinas sajan stads èn acziun per la regulaziun dals lufs. Per part fin ad 11 durant la medema notg. Dals var 435 chatschaders e chatschadras pledads per sustegnair durant il temp da la chatscha speziala n'han nagins gì success. Quai saja però er stà influenzà dals recurs da las organisaziuns d'ambient. Pervi da quels haja la chatscha speziala er be pudì vegnir realisada tras en singulas regiuns e quai durant paucs dis. Co che las chatschadras ed ils chatschaders vegnan integrads en la proxima regulaziun da lufs, decida l'uffizi ensemen cun l'Uniun grischuna da chatschaders e chatschadras da patenta ils proxims mais.
Ussa vegnan las atgnas experientschas sco er dad auters chantuns analisadas ed ins speria da profitar da quellas per la proxima perioda da regulaziun che cumenza il prim da settember 2024 e cuzza fin la fin da schaner 2025.
Nagin è propi cuntent
Sin dumonda da RTR ha l’Uniun purila grischuna ditg ch’ella avess spetgà ch’il chantun fiss vegnì pli datiers a la finamira prendida en vista.
Cun quest resultat na dastg’ins betg esser cuntent. Qua n’han ins betg piglià ils dretgs meds e betg agì avunda per savair realisar quai ch’era previs. La lescha avess lubì dapli.
Il commember da suprastanza da l'Uniun purila grischuna Silvan Caduff spera che la proxima stagiun vegnia sajettà quai ch’è lubì.
Er tar il WWF Grischun resta la euforia en il rom. Er sche betg tut ils lufs che fissan stads pussaivel èn vegnids sajettads
Il chantun ha publitgà oz cifras. Dentant dovri per ina analisa sco il chantun ha empermess dapli parameters.
Sco la mainafatschenta Anita Mazzetta di, sa quai esser la funcziun dal luf per regiuvnar il guaud u davart las mesiras da protecziun che gidan er als purs ed ils pasturs. Senza quellas na giaja betg en l'avegnir.
