La spunda sur Brinzauls sa mova per part anc adina pli spert ch'auters onns. Quai scriva la vischnanca d’Alvra en ses bulletin d’infurmaziun mensil. La «Bova Vitg» sa movia actualmain cun dus meters per onn, uschè spert sco anc mai dapi l’entschatta da las mesiraziuns. Dentant sajan ils experts optimistics che la situaziun sa calmia puspè las proximas emnas. La «Bova Muntogna» na sa movia actualmain betg pli spert; las spertezzas mesiradas stagneschian.
stan 19-04-2024
(meters per onn / trend dals davos dus mais)
- Plateau: 4,2 m / stagnond
- Front: fin a 5,5 m / stagnond
- Vest: 8,6 m / stagnond
- Insla ost: 4,1 m / tschessant
- Fil Caltgeras: 3,1 m / creschind
- Sbuvada Vitg: 2,0 m / creschind
Spunda sa mova anc adina pli spert ch'auters envierns
19-04-2024
Malgrà che la spunda sa mova pli svelt ch'usità – il vitg e la via na sajan dentant betg en privel. Quai scriva la vischnanca d’Alvra en ses bulletin d’infurmaziun mensil. Er las proximas emnas saja vinavant da quintar cun dapli moviment – ed uschia er cun ulteriura crudada da crappa. Quella na saja dentant betg problematica. La «Bova Vitg» sa movia actualmain cun 1.65 meters ad onn – pia uschespert sco la stad 2021. Pir la primavaira/stad saja da quintar che la situaziun sa calmia puspè.
Part da la paraid-crap è sballunada
La Vischnanca d'Alvra veva annunzià il cumenzament da mars sin X (anteriur Twitter) ch'ina part da la paraid-crap sur Brinzauls vegnia a cupitgar. Per il vitg na dettia dentant betg in privel. La crappa vegnia a sa tschentar sin la glera. Quai è lura er capità la notg dals 5 sin ils 6 da mars. Plirs tschints fin milli meters cubics èn ruts or sco spetgà da la part «Front». Il material è sa platgà en la part sur da la glera.
Il schaner ha la vischnanca gia annunzià moviments en la spunda. La raschun saja la blera naiv che lieua e la ferma plievgia da l'ultim temp. Il vitg na saja dentant betg en privel, scriva la vischnanca d’Alvra en ses bulletin d’infurmaziun mensil.
Il moviment haja da far cun la fin da la stad passada e l'atun ch'èn stads pli bletschs che normalmain. Igl haja dà dapli plievgia e naiv ch'auters onns, e quella saja alura puspè luada, di Stefan Schneider, manader dal servetsch d'alarm dal biro d’inschigner CSD. Quella aua saja quai che laschia ruschnar la spunda.
Malgrà che la bova sa muventa quasi uschè spert sco avant la construcziun dal tunnel da drenascha, na veglia quai betg dir che quel na funcziunia betg. Tenor Reto Thöny, dal biro per geologia tecnica BTG, frainia il tunnel il moviment marcantamain, là nua ch'igl haja colliaziuns tranter il material che ruschnia ed il tunnel. Cun mo trais perfuradas si en il material, na possian ins betg franar tut la bova. Quai na saja dentant era mai stà l'idea dal tunnel, mabain be da mussar che la drenascha en la profunditad funcziuneschia – e quai saja il cas, di Thöny.
19-01-2024
La spunda sur Brinzauls vegn a sa mover puspè in zic pli svelt a media vista. A curta vista vegn la spertadad a prender giu in zic. Il vitg percunter sa mova pli spert – quai cun actualmain passa 1,4 meters ad onn.
15-12-23: Sur Brinzauls sa mova la spunda puspè in zic pli svelt. Sco quai che la vischnanca d'Alvra ha communitgà saja quai pervia da la plievgia a la fin da la stad e da l'atun. En pli saja probablamain era l'enviern ch'haja gia cumenzà baud in acceleratur per il moviment.
I dettia adina puspè crappa che crodia a val, dentant na saja quai nagin privel per il vitg. Uschia èsi er en il decurs dals proxims dis ed emnas da quintar cun crudada da crappa sin la gonda. Cunzunt il «dent da squagl» (Haifischzahn) daventa adina pli instabil e da là pudessan var 60'000 meters cubics glera ir a val – dentant senza periclitar il vitg.
Aua en il funs
Sur il vitg en il territori d'Armauns giascha in grond deposit da crappa e glera, che cuntegn bler aua. Pervia d'autras furmaziuns geologicas na possia l'aua betg currer giu, di il biro da geologia BTG che cusseglia la vischnanca d'Alvra. Ina perfuraziun possia gidar da laschar currer giu questa aua.
Ch'ils tunnels da drenascha funcziunian, mussia il moviment dal vitg ed il funs sut la costa. Las perfuradas mussian in effect fin il plateau. Ch'il moviment vegn puspè pli svelt, è tenor ils geologs uschia perquai ch'i entra dapli aua che possia extrar tras ils tunnels.
Tenor il bulletin possian las perfuraziuns cuntinuar il mars 2024. Fin il 2027 duain las 100 perfuraziuns esser fatgas dal tut. Avant ch'i vegn cuntinuà, documentescha in biro d'inschegners independent la cundiziun da tut ils bajetgs a Brinzauls sin incumbensa da la dretgira regiunala Alvra.
